జీవజాలానికి రక్షాకవచం.. ఓజోన్‌!

సూర్యుడి నుంచి వెలువడే అతినీలలోహిత కిరణాల బారిన పడకుండా భూమ్మీది సకల జీవరాశిని ఓజోన్‌ పొర సంరక్షిస్తుంది. ఇది భూతలం నుంచి దాదాపు 50 కిలోమీటర్ల ఎత్తు వరకు ఉండే స్ట్రాటో ఆవరణంలో భాగంగా ఉంటుంది. మానవ చర్యల మూలంగా ఓజోన్‌ పొర ప్రభావితమవుతోందన్న విషయంపై 1970ల నుంచి అధ్యయనాలు సాగుతున్నాయి. ఓజోన్‌ పొర సన్నగిల్లినట్లు (ఇదే ‘రంధ్రం’గా వ్యాప్తిలోకి వచ్చింది) ఆ తరవాతి కాలంలో కనుగొన్నారు. వృక్ష, జీవజాతుల మనుగడకు అత్యంత ముఖ్యమైన ఓజోన్‌ పొర దెబ్బతి నడానికి ప్రధాన కారణం క్లోరోఫ్లూరో కార్బన్లు (సీఎఫ్‌సీ),బ్రోమోప్లూరో కార్బన్లు (బీఎఫ్‌సీ). వీటిని కట్టడి చేయడానికి ప్రపంచ దేశాలు 1987సెప్టెంబరు 15న మాంట్రియల్‌ ప్రొటోకాల్‌ను ఆమోదించాయి.సెప్టెంబరు 16ను అంతర్జాతీయ ఓజోన్‌ పొర పరిరక్షణ దినోత్సవంగా ఐరాస సర్వసభ్య సమావేశం 1994లో ప్రకటించింది.దీన్నే ప్రపంచ ఓజోన్‌ దినోత్సవంగానూ పేర్కొంటారు.
ప్రమాదకర కిరణాలు..
జీవజాలంతో పాటు మొక్కలకూ అతినీల లోహిత కిరణాలు తీవ్ర హాని కలిగిస్తాయి. అమెరికా కేంద్రంగా పనిచేస్తున్న పర్యావరణ పరిరక్షణ సంస్థ(ఈపీఏ) సంస్థ మూడున్నర దశాబ్దాల క్రితమే దీనిపై ఓనివేదిక ప్రచురించింది.ఓజోన్‌ పొర బాగా దెబ్బతింటే రాబోయే 88 సంవత్సరాల్లో ఒక్క అమెరికా లోనే నాలుగు కోట్ల క్యాన్సర్‌ కేసులు అధికంగా నమోదై, ఎనిమిది లక్షల మరణాలు సంభవిస్తా యని హెచ్చరించింది. అతినీలలోహిత కిరణా లు నేరుగా భూమి మీదకు ప్రసరిస్తే మనుషులు పలు రకాల క్యాన్సర్ల బారిన పడతారు. వృద్ధా ప్యం,కంటి సమస్యలు పెరుగుతాయి. రోగ నిరోధకశక్తి తగ్గిపోతుంది.మొక్కల్లో కిరణజన్య సంయోగ క్రియ దెబ్బతింటుంది.పలు పంటలు పూర్తిగా తుడిచిపెట్టుకుపోతాయి. ధ్రువప్రాంతా ల్లో ఓజోన్‌ పొర పలుచబడినట్లు వివిధ నివే దికలు వెల్లడిరచాయి.దీనివల్ల మంచు కరిగి సముద్రాల్లో నీటి మట్టం పెరుగుతుంది.ఫలి తంగా తీర ప్రాంతాలకు కోలుకోలేని నష్టం వాటిల్లుతుంది.విపరీతమైన ఇంధన వినియో గం,ఏసీలు,ఫ్రిజ్‌లలో వాడే ప్రమాదకర రసా యనాలు ఓజోన్‌ పొరకు నష్టంచేస్తాయి. సీఎఫ్‌ సీలకు ప్రత్యామ్నాయంగా వినియోగిస్తున్న హైడ్రోఫ్లూరో కార్బన్ల(హెచ్‌ఎఫ్‌సీ)తోనూ ఆపొరకు ప్రమాదమేనని శాస్త్రవేత్తలు చెబుతు న్నారు. వీటన్నింటికీ తోడు కార్చిచ్చులు సైతం ఓజోన్‌ పొరను దెబ్బతీస్తున్నాయి.అమెజాన్‌ అడవుల కార్చిచ్చు,ఈమేరకు ఆపొరపై ప్రభా వం చూపినట్లు పర్యావరణ సంస్థలు గతంలోనే ఆందోళన వ్యక్తంచేశాయి.ఆస్ట్రేలియాలో అడవుల దహనమూ ఓజోన్‌ పొరకు నష్టం కలిగించినట్లు అధ్యయనాలు చాటుతున్నాయి. నాలుగు సంవత్సరాలకు ఒకసారి ఓజోన్‌ పొర స్థితిగతులపై ఐక్యరాజ్యసమితి ఓనివేదికను విడుదల చేస్తుంది.గతంతో పోలిస్తే ఓజోన్‌ పొర క్రమేణా కోలుకుంటున్నట్లు 2018లో విడుదలైన నివేదిక వెల్లడిరచింది. ఓజోన్‌ పొర క్షీణతకు దారితీసే పదార్థాల సాంద్రత వాతా వరణంలో తగ్గుతున్నట్లు తేలింది.కెనడా, స్వీడ న్‌,డెన్మార్క్‌,నార్వే వంటి వాటితో పాటు మరికొన్ని దేశాలు క్లోరోఫ్లూరో కార్బన్ల(సీఎఫ్‌సీ) ను కట్టడి చేసేందుకు మొదటి నుంచీ ప్రయత్ని స్తున్నాయి. అమెరికాలో ఈపీఏ ఆధ్వర్యంలో సీఎఫ్‌సీ ఉత్పత్తిదారులతో అంతర్జాతీయ వేదికను ఏర్పాటు చేశారు.ఓజోన్‌ పొర రక్షణ కోసం 1985లో28దేశాలు వియన్నా కన్వెన్ష న్‌లో సంతకం చేశాయి.ఓజోన్‌ పొరకు హానికా రకమవుతున్న రసాయనాలపై చర్చించేందుకు సంసిద్ధమయ్యాయి. అదే ఆతరవాత మాంట్రి యల్‌ ప్రొటోకాల్‌కు దారిదీపమైంది. అత్యంత విజయవంతమైన అంతర్జాతీయ పర్యావరణ ఒప్పందంగా ఈ ప్రొటోకాల్‌ను అభివర్ణిస్తారు.
భూమిపై జీవరాశులను రక్షించే కవచం..
సూర్యుడి నుంచి వచ్చే కాంతి భూమిపై జీవుల మనుగడకు కారణమవుతుంది. అయితే ఈ కాంతిలో ఉండే అతినీలలోహిత కిరణాలు ప్రమాదకరమైనవి.ఇవి భూమిని చేరకుండా ఓజోన్‌ పొర అడ్డుకుంటుంది.ఇది లేకపోతే జీవుల మనుగడ సాధ్యం కాదు.1970వ దశకం చివర్లో ఓజోన్‌ పొరలో రంధ్రాలు ఏర్పడినట్లు శాస్త్రవేత్తలు కనుగొన్నారు. ఈ పొరను దెబ్బతీసే వాయువుల వల్ల దీనికి రంధ్రాలు ఏర్పడుతున్నాయి.రిఫ్రిజిరేటర్లు, ఎయిర్‌ కండిషనింగ్‌తో పాటు ఇతర కూలింగ్‌ టెక్నాలజీ డివైజ్‌ల నుంచి ఈ వాయువులు విడుదలవుతున్నాయి. ఓజోన్‌ పొరను కాపాడ టానికి 1985లో వియన్నా ఒప్పందంపై ప్రపంచ దేశాలు సంతకం చేశాయి.ఓజోన్‌ ప్రాముఖ్యత గురించి దశాబ్దాలుగా అవగాహన ఉన్నప్పటికీ దాన్ని కాపాడాల్సిన అవసరం గతంలో కంటే ఇప్పుడు మరింత ఎక్కువగా ఉంది.ఎందుకంటే భూమిపై జీవుల మనుగడకు ఎన్నో అడ్డంకులు ఎదురవుతున్నాయి. దుర దృష్టవశాత్తు క్రితం శతాబ్దంలో మానవులు చేపట్టిన వేగవంతమైన పారిశ్రామికీకరణ.. అస్తవ్యస్త వాతావరణ పరిస్థితులకు కారణ మైంది. అడవుల్లో కార్చిచ్చు,అకాల వరదలు ప్రపంచాన్ని మునుపెన్నడూ చూడని విధంగా ఇబ్బందులకు గురిచేశాయి.అయితే వియన్నా ఒప్పందంలోని మాంట్రియల్‌ ప్రోటోకాల్‌ వల్ల అనుకూల ఫలితాలు ఇప్పుడు కనిపిస్తున్నాయి. ఈ శతాబ్దం మధ్య నాటికి ఓజోన్‌ పొర పూర్వ వైభవానికి(1980కి ముందు) చేరుతుందని నిపుణులు అంచనావేస్తున్నారు.గ్రీన్‌ హౌస్‌ వాయువులు,మిథైల్‌ బ్రోమైడ్‌,మిథైల్‌ క్లోరో ఫామ్‌,కార్బన్‌ టెట్రా క్లోరైడ్‌,క్లోరోఫ్లోరో కార్బన్స్‌, హైడ్రో ఫ్లోరో కార్బన్స్‌లాంటి రసాయన వాయు వులు ఓజోన్‌ పొర క్షీణతకు కారణమవుతు న్నాయి.
ప్రస్తుతం ఓజోన్‌ పొర సురక్షితంగా ఉందా?
మాంట్రియల్‌ ప్రోటోకాల్‌ పూర్తి స్థాయి సంక్షో భాన్ని నివారించినప్పటికీ అడవుల ప్రమాదం నుంచి మనం ఇంకా బయటపడలేదు.ఈ ఏడా ది లాంకాస్టర్‌ వర్సిటీ పరిశోధకులు చేసిన అధ్యయనం నేచర్‌ అనే జర్నల్లో ప్రచురిత మైంది.ఓజోన్‌ పొరను రక్షించనట్లయితే పరిస్థితి ఎంత దారుణంగా ఉంటుందో వివరించారు. ఈ శతాబ్దం చివరినాటికి 0.5 డిగ్రీల నుంచి 1 డిగ్రీల సెంటిగ్రేడ్‌ కు ఉష్ణోగ్రత పెరిగితే ఓజోన్‌ పొరను రక్షించలేమని,ఫలితంగా వాతావరణ మార్పులతో భూమిపై జీవనం తుడిచిపెట్టడానికి కారణమవుతుందని పేర్కొన్నారు.
ఓజోన్‌ పొరను ఎలా రక్షించాలి?
క్షీణతకు కారణమయ్యే క్లోరోఫ్లోరో కార్బన్స్‌ లాంటి వాయువులను ఉత్పత్తి చేసే ప్రొడక్టులను వినియోగించకూడదు.ఎయిర్‌ కండిషనర్లు లాంటి ఉపకరణాలను జాగ్రత్తగా చూసు కోవడంవల్ల వాతావరణంలోకి క్లోరోఫ్లోరో కార్బన్స్‌ లీకేజీని నివారించవచ్చు.వ్యక్తిగత వాహన వినియోగాన్ని తగ్గించి ప్రజారవాణాపై ఆధారపడితే కొంతమేరకు పరిస్థితిని అదుపు చేయవచ్చు.వాతావరణ మార్పును మానవాళి నిలువరించాలంటే ఓజోన్‌ పొరను రక్షించడం ఎంతో ముఖ్యం.
చైనా మొండితనం..
మాంట్రియల్‌ ప్రొటోకాల్‌పై సంతకాలు చేసిన ప్పటికీ ఫ్రాన్స్‌, యూకే ప్రభుత్వాలు మాత్రం తమ సీఎఫ్‌సీ పరిశ్రమలను కాపాడుకోవడానికి మొదట్లో ప్రయత్నించాయి.దానిపై పలు విమర్శ లూ వ్యక్తమయ్యాయి.ఓజోన్‌ పొర దెబ్బతినడా నికి మానవ తప్పిదాలే కారణమని బలమైన ఆధారాలు వెలుగు చూడటంతో 1990లో లండన్‌లో జరిగిన సమావేశంలో మాంట్రియల్‌ ప్రొటోకాల్‌ను బలోపేతం చేశారు. దేశాల ఆర్థిక స్థితిగతుల ఆధారంగా సీఎఫ్‌సీల ఉత్ప త్తిని నిరోధించడానికి లక్ష్యాలను నిర్దేశించారు. చైనా మాత్రం వాటికి తలొగ్గకుండా ప్రమా దకర విధానాలను అనుసరిస్తూనే ఉంది. ప్రపంచ సీఎఫ్‌సీ-11ఉద్గారాల్లో 40-60శాతం చైనా నుంచే వెలువడుతున్నాయని రెండేళ్ల క్రితం వెలుగులోకి వచ్చింది. దీనిపై అంతర్జా తీయ సమాజం ఆందోళన వ్యక్తంచేసినా చైనా తన విధానాలను అలాగే కొనసాగిస్తోంది. మరోవైపు మాంట్రియల్‌ ప్రొటోకాల్‌ను బలో పేతం చేశాక సీఎఫ్‌సీ ఉద్గారాలు చాలా మేరకు తగ్గుముఖం పట్టాయి.బ్రోమిన్‌ కలిగిన రసా యనాల వినియోగం క్షీణించడంతో ఓజోన్‌ పొరపై దుష్ప్రభావం చూపే హానికారక పదార్థాల తీవ్రత తగ్గిందని పరిశోధకులు గుర్తించారు. అయితే ఇటీవలి కాలంలో నైట్రస్‌ ఆక్సైడ్‌ ఓజోన్‌ పొరను ఎక్కువగా దెబ్బతీస్తు న్నట్లు శాస్త్రవేత్తలు భావిస్తున్నారు. ఇది మాంట్రి యల్‌ ప్రొటోకాల్‌ పరిధిలోకి రాకపోవడం వల్లే ఈపరిస్థితి నెలకొంది.పుడమి చుట్టూ ఆవరించి ఉన్న సహజ రక్షాకవచాన్ని సంరక్షించుకోవ డానికి ప్రపంచ దేశాల సమష్టి కృషి కొన సాగాలి. ఓజోన్‌ పొరపై దుష్ప్రభావం చూపే రసాయన సమ్మేళనాలన్నింటినీ కచ్చితంగా నియంత్రించాలి.ఓజోన్‌ క్షీణత పదార్ధాల నియంత్రిత ఉపయోగాల దశలవారీ,సంబంధిత తగ్గింపులు ఓజోన్‌ పొరను దీని కోసం భవిష్య త్తు తరాలకు రక్షించడంలో సహాయపడటమే కాకుండా,వాతావరణ మార్పులను పరిష్కరిం చడానికి ప్రపంచ ప్రయత్నాలకు గణనీయంగా దోహదపడ్డాయి.అంతేకాకుండా,ఇది హానికర మైన అతినీల లోహిత వికిరణాన్ని భూమికి చేరకుండా పరిమితం చేయడం ద్వారా మానవ ఆరోగ్యం మరియు పర్యావరణ వ్యవస్థలను రక్షించింది. – (నాదెళ్ల తిరుపతయ్య)