డబ్బు చెట్లను పెంచదు..?
మొట్టమొదట, సుప్రీంకోర్టు నియమించిన కమిటీ భారతదేశంలో ఒక చెట్టు ధరను దాని వయస్సుతో గుణించి రూ.74,500గా నిర్ణయించింది.చెట్ల మదింపుపై మార్గదర్శకాలను రూపొందించడానికి ఒక నివేదికలో ఒక చెట్టు యొక్క ద్రవ్య విలువను ప్యానెల్‌ పేర్కొంది. ఒక వారసత్వ వృక్షం పౌర సమాజానికి మరియు పర్యావరణానికి సేవ చేస్తుందని మరియు ఆక్సిజన్‌, సూక్ష్మ పోషకాలు, కంపోస్ట్‌ మరియు బయో-ఎరువులతో సహా వివిధ గణనలపై దాని విలువను చేరుకోవచ్చని నిపుణుల కమిటీ చీఫ్‌ జస్టిస్‌ ఎస్‌ఎ బోబ్డే నేతృత్వంలోని ధర్మాసనానికి తెలిపింది.
వారసత్వ వృక్షం అనేది పెద్ద చెట్టు, ఇది పరిపక్వం చెందడానికి దశాబ్దాలు లేదా శతాబ్దాలు పడుతుంది.100 సంవత్సరాలకు పైగా జీవితకాలంఉన్న వారసత్వ వృక్షం విలువ రూ.1కోటి కంటే ఎక్కువ ఉంటుందని, వందలాదిచెట్లను నరికివేయడానికి ప్రతిపాదించబడిన ప్రాజెక్ట్‌యొక్క ద్రవ్య విలువ చాలా తక్కువఅని కమిటీ తననివేదికలో జోడిరచింది.ప్రాజెక్ట్‌ కారణంగా నరికి వేయ బడుతున్న ఈచెట్ల ఆర్థిక,పర్యావరణ విలువ కంటే.ఫిబ్రవరిలో దాఖలు చేసిన నివేదిక బహిరంగపరచబడిరది.అన్ని ఖర్చులను చెట్టు యొక్క మిగిలిన వయస్సుతో కలిపి మరియు గుణిస్తే..ప్రస్తుత సందర్భంలో 100 సంవత్సరాలలో, మొత్తం చెట్టు సంవత్సరానికి రూ.74,500అవుతుంది. ఇందులో ఒక్క ఆక్సిజన్‌కే ఏడాదికి రూ.45వేలు, ఆ తర్వాత బయోఫెర్టిలైజర్ల ధరరూ.20వేలు.సూక్ష్మ పోషకాలు,కంపోస్ట్‌ ఖర్చులను జోడిరచడం ద్వారా, జీవించే చెట్లు వాటిని నరికివేయబడుతున్న ప్రాజెక్టుల ప్రయోజనాల కంటే ఎక్కువగా ఉంటాయని నివేదిక పేర్కొంది.హైవే ప్రాజెక్టుల కోసం చెట్లను నరికివేయ డానికి బదులు, ట్రాఫిక్‌,రవాణా మౌలిక సదుపాయా లను సులభతరం చేయడానికి ఇప్పటికే ఉన్న జలమా ర్గాలు మరియు రైలు మార్గాలను ఉపయోగించడం వంటి ఈప్రాజెక్టులకోసం ప్రభుత్వాలు మొదట ప్రత్యామ్నాయ ఎంపికలను అన్వేషించాలని కూడా కమిటీ సూచించింది.చెట్లను నరికితే మొదటి ప్రయత్నంగా ఆధునికసాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని వినియోగించి వాటిని తరలించడమే కాకుండా చెట్లను నరికివేస్తే ఆ స్థలంలో ఐదు మొక్కలు నాటితే సరిపోదని కమిటీ స్పష్టం చేసింది.100ఏళ్ల వృక్షాన్ని,అటువంటి చెట్టును కొన్ని తాజా మొక్కలతో పోల్చలేము. ఒక కిరీటం పరి మాణం ఉన్న చెట్టు కోసం,10మొక్కలు నాటాలని కూడా సూచించిందిబీ మధ్యస్థ కిరీటం పరిమాణంకలిగిన చెట్టుకు 25మొక్కలు మరియు పెద్ద కిరీటం పరిమాణం ఉన్న చెట్టుకు 50 మొక్క లు.కమిటీ నివేదికను భారత ప్రధాన న్యాయమూర్తి ఎస్‌ఏ బాబ్డే నేతృత్వంలోని సుప్రీంకోర్టు ధర్మాసనం ముందు సమర్పించింది,ఇది జనవరి 2020లో కమిటీ సభ్యుడిని చెట్ల ద్రవ్య విలువను, అవి విడు దల చేసే ఆక్సిజన్‌ ధర మరియు ఇతర ప్రయోజ నాల ఆధారంగా నిర్ణయించాలని పర్యావరణ శాఖను కోరింది. పశ్చిమ బెంగాల్‌లో ఐదు రైల్వే ఓవర్‌బ్రిడ్జిల నిర్మాణం కోసం 356చెట్లను నరికి వేసిన కేసును విచారించిన కోర్టు,నిషికాంత్‌ ముఖర్జీ (టైగర్‌ ఎన్విరాన్‌మెంట్‌ సెంటర్‌ మేనేజింగ్‌ డైరెక్టర్‌), సోహం పాండ్యా (కార్యదర్శి) ఐదుగురు నిపుణు లతో కూడిన కమిటీని నియమించింది.సెంటర్‌ ఆఫ్‌ సైన్స్‌ ఫర్‌ విలేజెస్‌లో ఎగ్జిక్యూటివ్‌ డైరెక్టర్‌, సునీతా నరైన్‌ (డైరెక్టర్‌,సెంటర్‌ ఫర్‌ సైన్స్‌ అండ్‌ ఎన్విరాన్‌మెంట్‌),బికాష్‌ కుమార్‌ మాజి (అసిస్టెంట్‌ చీఫ్‌ ఇంజనీర్‌, Rూదీయూనిట్‌, పశ్చిమ బెంగాల్‌ ప్రభుత్వం)మరియు నిరంజితమిత్ర (డివిజన్‌ ఫారెస్ట్‌ ఆఫీసర్‌,నార్త్‌ 24 పరగణాలు) నివేదిక ఆధారంగా, సుప్రీంకోర్టు కేంద్ర ప్రభుత్వం,పశ్చిమ బెంగాల్‌ ప్రభుత్వం మరియు కేసులో ప్రమేయం ఉన్న ఎన్జీ వోల ప్రతిస్పందనలను కోరింది.‘‘కమిటీ సిఫార్సు ప్రతి ప్రభుత్వాన్ని దివాళా తీస్తుంది.కాబట్టి, మేము కొన్ని సూచనలను చక్కదిద్దాలి,’’అని సుప్రీంకోర్టు బుధవారం వ్యాఖ్యానించింది.
ట్రీ వాల్యుయేషన్‌పై సుప్రీంకోర్టు మార్గదర్శకాలు ఆశాకిరణాన్ని అందిస్తున్నాయి
ఇది భారతదేశంలోమొదటిసారి జరి గింది. సుప్రీంకోర్టు నియమించిన సాంకేతిక కమిటీ ఒక చెట్టు విలువను దానివయస్సుతో గుణిస్తే 74,500 రూపాయలుగా అంచనా వేసింది. చెట్టు యొక్క ఈ ద్రవ్య మదింపును నిపుణుల బృందం ఇటీవల సుప్రీంకోర్టుకు సమర్పించింది. భూసేకరణ ప్రక్రియల సమయంలో గొడ్డలిపెట్టిన చెట్ల అంచనా మరియు మదింపుపై మార్గదర్శకాలను రూపొం దించడానికి నివేదిక సహాయం చేస్తుంది. ఒక వార సత్వ వృక్షం సమాజంతో పాటు పర్యావరణానికి కూడా ఉపయోగపడుతుందని, ఆక్సిజన్‌, సూక్ష్మ పోషకాలు, కంపోస్ట్‌ మరియు బయో ఫెర్టిలైజర్‌లతో సహా వివిధ గణనలపై దాని విలువను చేరుకో వచ్చని నిపుణుల బృందం ప్రధాన న్యాయమూర్తి ఎస్‌ఎ బోబ్డే నేతృత్వంలోని సుప్రీంకోర్టు ధర్మాసనా నికి తెలిపింది. హెరిటేజ్‌ ట్రీ అనేది పెద్ద చెట్టు, ఇది పరిపక్వం చెందడానికి దశాబ్దాలు లేదా శతా బ్దాలు పడుతుంది మరియు మర్రి,పినస్‌,చినార్‌ మరియు అనేక ఇతరరకాల చెట్ల జాతులను కలిగి ఉంటుంది. భారతదేశంలో వివిధ భూసేక రణ ప్రక్రియల సమయంలో ఫలాలు లేదా ఫలాలు లేని చెట్లను గొడ్డలితో నరకడం వల్ల ప్రభావితమైన ప్రజలకు ముఖ్యంగా రైతులు,తోటల పెంపకందా రులకు ఈ నివేదిక సహాయం చేస్తుంది. కాశ్మీర్‌లోని బాధిత రైతులు-ముఖ్యంగా బుద్గామ్‌ మరియు శ్రీనగర్‌లలో-ఇప్పుడు శ్రీనగర్‌ రింగ్‌ రోడ్‌ ప్రాజెక్ట్‌ అలైన్‌మెంట్‌లో వచ్చే చెట్లకు న్యాయమైన పరిహారం లభిస్తుందని భావిస్తున్నారు. సుప్రీంకోర్టు ప్యానెల్‌ ముందు సమర్పించిన నివేదిక బాధిత రైతులకు భూమి మరియు చెట్లకు ముఖ్యంగా ఫలాలను ఇచ్చే చెట్లకు న్యాయమైన నష్టపరిహారాన్ని కోల్పోయి నందున వారికి సహాయకరంగా ఉండవచ్చు. సుప్రీం కోర్టు నియమించిన ప్యానెల్‌ రూపొందించిన ద్రవ్య మదింపు బాధిత పండ్ల పెంపకందారులకు లేదా ఈ ప్రత్యామ్నాయ రహదారి నిర్మాణానికి మార్గం సుగమం చేయడానికి పాప్లర్‌, విల్లోలు, కిక్కర్లు మొదలైన పండ్లను పండిరచని వారికి కూడా సహాయం చేస్తుంది’’అని శ్రీనగర్‌ కేంద్రంగా ఉన్న పర్యావరణ విధాన గ్రూప్‌ ఎగ్జిక్యూటివ్‌ సభ్యుడు సయ్యద్‌ నసరుల్లా అన్నారు. ‘‘భూమికి సంబంధించి నంతవరకు, ఇప్పటికీ అనేక గ్రామాలలో రైతుల ఆధీనంలో ఉంది, ముఖ్యంగా వత్తూరు ప్రాంతంలో పరిహారం చెల్లించలేదు. రద్దు చేయబడిన జె.కె భూసేకరణ చట్టం ప్రకారం ప్రభుత్వం భూమిని లాక్కోవాలనుకుంటోంది.ఇది ఆమోదయోగ్యం కాదు. 31 అక్టోబర్‌ 2019 నుండి జెకెలో వర్తించే న్యాయమైన పరిహారం చట్టంప్రకారం తాజా నోటిఫికేషన్‌ జారీ చేయవలసి ఉందని నస్రుల్లా చెప్పారు. జమ్మూ మరియు కాశ్మీర్‌ హైకోర్టు కూడా ఈ విషయంలో ఇప్పటికే మధ్యంతర ఉత్తర్వులో ఒక దిశానిర్దేశం చేసింది ‘‘కానీ గత నాలుగు నెలలుగా,జెకె పరిపాలన దాని ప్రతిస్పందనను సమ ర్పించడంలో విఫలమైంది’’ అని ఆయన అన్నారు. సుప్రీంకోర్టు నియమించిన కమిటీ తన నివేదికలో 100 సంవత్సరాలకు పైగా జీవితకాలం ఉన్న వారసత్వ వృక్షం విలువ 1 కోటి కంటే ఎక్కువ ఉంటుందని మరియు వందలాది చెట్లను నరికి వేయడానికి ప్రతిపాదించబడిన ప్రాజెక్ట్‌ యొక్క ద్రవ్య విలువను కూడా పేర్కొంది.ప్రాజెక్ట్‌ కారణంగా నరికివేయబడుతున్న ఈచెట్ల ఆర్థిక మరియు పర్యా వరణ విలువ కంటే చాలా తక్కువ. సోనామార్గ్‌ అడవుల్లో కొనసాగుతున్న జోజిలా టన్నెల్‌ ప్రాజెక్ట్‌ కోసం ముందస్తు అనుమతి లేదా సమాచారం లేకుండానే ఓ ప్రైవేట్‌ కంపెనీ ఇటీవల వందలాది చెట్లను నరికివేయడం గమనార్హం. గైడ్‌లైన్స్‌ ప్రకారం, కంపెనీ మరియు అటవీ అధికారుల నుండి ఖర్చులను పరిపాలన ఇప్పుడు గుర్తించ గలదా? కమిటీ నివేదిక ప్రకారం, అన్ని ఖర్చులను కలపడం మరియు ఒకచెట్టు యొక్క మిగిలిన వయస్సుతో గుణిస్తే, ప్రస్తుత సందర్భంలో 100 సంవత్సరాలలో,మొత్తం చెట్టు సంవత్సరానికి 74,500 రూపాయలు అవుతుంది. ఇందులో ఒక్క ఆక్సిజన్‌కే ఏడాదికి 45,000రూపాయలు, ఆ తర్వాత బయోఫెర్టిలైజర్ల ధర 20,000 రూపా యలు. సూక్ష్మపోషకాలు మరియు కంపోస్ట్‌ ఖర్చులను జోడిరచడం ద్వారా, జీవించే చెట్లు వాటిని తగ్గించే ప్రాజెక్ట్‌ల ప్రయోజనాల కంటేఎక్కువగా ఉంటాయని నివేదిక పేర్కొంది. బుద్గాం,శ్రీనగర్‌ జిల్లాల్లోని వథూరా,గుడ్‌సథూ,ఇచ్‌గాం,రణ్‌బీర్‌గ్రాప్‌ా గ్రామా ల రైతులు యాపిల్‌, రేగు,పియర్‌ తదితర పండ్ల చెట్లను ప్రస్తుత మార్కెట్‌ విలువ ప్రకారం అంచనా వేయాలని డిమాండ్‌ చేస్తున్నారు.కానీ బాధిత రైతు లకు కొన్ని సంవత్సరాల క్రితం 1995 నాటి రేట్ల ప్రకారం చాలా తక్కువ పరిహారం చెల్లించబడిరది -కిలోఆపిల్‌కు 16రూపాయలు మరియు కిలోగ్రాము ప్లంకు 13రూపాయలు. వాల్యుయేషన్‌ సమయంలో ఒక్కోచెట్టుకు పండిన పండ్ల పరిమా ణాన్ని కూడా సరిగ్గా లెక్కించలేదని కొందరు రైతులు ఆరోపించారు.జెకెపరిపాలన సుప్రీంకోర్టు మార్గ దర్శకాలను అమలు చేయడంలో ముందుండాలి. ప్రజలకు అవసరమైన సహాయాన్ని అందించాలి. (ద న్యూ మినిట్స్‌ డాట్‌ కమ్‌ సౌజన్యంతో..)-గునపర్తి సైమన్‌