కార్పోరేట్ల కోసమే..బ్లూ ఎకానమీ పాలసీ
సముద్ర తీర ప్రాంతాల్లో ఇప్పటికీ సరైన మౌలిక సదుపాయాలు లేవు.అనేక పోర్టులు, విమా నాశ్రయాల్లో మౌలిక సదుపాయాల కొరత ఉందనే సత్యాన్ని దాచి ‘బ్లూఎకానమీ’ ద్వారా ఆర్థిక కార్యక లాపాలను అభివృద్ధి చేస్తామనడం అతిశయోక్తి అవుతుంది. లాభాల కోసం పని చేసే సంస్థలకు సముద్ర ప్రాంతాల్ని అప్పగించడం ద్వారా మత్స్య కారులు జీవనోపాధిని కోల్పోతారు. విపరీతమైన పర్యావరణ నష్టం వాటిల్లుతుంది.అభివృద్ధి ప్రధానాశయంగా పేర్కొంటున్న ‘బ్లూ ఎకానమీ పాలసీ’ అందమైన అబద్ధం. అత్యంత పేదవర్గాలైన మత్స్యకారుల జీవనోపాధి దెబ్బ తీయడంతో పాటు వారిని వారి నివాసాలకు దూరం చేసే కుట్ర. ఇప్పటికే ‘సాగరమాల’ పేరుతో చేపట్టిన ప్రాజెక్టుకు సంబంధించిన కార్యకలాపా లతో మత్య్సకారుల జీవన విధానంలో భారీ మార్పులు చోటు చేసుకుంటున్నాయి. ఈ నేపథ్యంలో సముద్రాన్నే నమ్ముకుని జీవిస్తున్న లక్షలాదిమంది మత్య్సకార కుటుంబాలను వారి జీవనోపాధికి దూరం చేసి,వారి ఆవాసాలను బడా కార్పొరేట్‌ శక్తులకు అప్పగించేందుకే కేంద్ర ప్రభుత్వం కొత్తగా ‘బ్లూ ఎకానమీ పాలసీ’ని ముందుకు తెచ్చింది. సముద్ర జలాల పరిరక్షణ,పర్యావరణం, సముద్రాన్ని నమ్ముకుని జీవిస్తున్న ప్రజల రక్షణకు సంబంధించిన అంశాలేవీ లేకుండానే దేశంలోని సముద్ర తీరాన్ని, సముద్ర సంపదల్ని స్వదేశీ,విదేశీ కార్పొరేట్‌లకు అప్పగించేందుకు కేంద్రం పావులు కదుపు తోంది.కార్పొరేట్ల సేవే లక్ష్యంగా పని చేస్తోంది.
ప్రపంచ వాణిజ్యంలో 80శాతం సముద్రాల నుంచే జరుగుతుంది. ప్రపంచ జనాభాలో 40శాతం మంది ప్రజలు తీర ప్రాంతాలకు సమీపంలోనే నివసిస్తున్నారు. భారతదేశం విస్తారమైన,వైవిధ్యమైన సముద్ర భూభాగాన్ని కలిగి ఉంది.అరేబియా సముద్రం,బంగాళాఖాతం వెంబడి కీలకమైన వివిధ ఓడరేవు నగరాలున్నాయి.మొత్తం 8,118కి.మీ పొడవైన తీరప్రాంతం ఉంది. ప్రతి ఏటా దాదాపు4.412మెట్రిక్‌టన్నుల చేపలు సముద్రం నుంచి ఉత్పత్తి అవుతున్నా యనే అంచనాలున్నాయి.దాదాపు4కోట్ల మంది ప్రజలు సముద్ర చేపల వేటపై ఆధారపడి జీవిస్తున్నారు.ప్రతిఏటారూ.65వేలకోట్ల మేర వ్యాపారం జరుగుతున్నట్టు లెక్కలు చెబుతున్నాయి. దేశంలోని ఎగుమతుల విషయానికి వస్తే మత్య్స సంపద వాటా గణనీయమైనది.
వీటన్నిటిని గమనంలోకి తీసుకున్న కేంద్రంలోని మోడీ ప్రభుత్వం ఇంతటి ఆర్థిక పరిపుష్టి కలిగిన సముద్ర తీర ప్రాంతాన్ని, సముద్ర సంపదల్ని తన అనుంగు కార్పోరేట్లకు కట్టబెట్టడానికి కావలసిన ప్రయత్నాలు ముమ్మరం చేసింది.ఇందులో భాగంగానే ‘సాగరమాల’ప్రాజెక్ట్‌ రూపకల్పన జరిగింది. ఇది చాలదన్నట్టు తాజాగా‘బ్లూఎకానమీ పాలసీ’ని ముందుకు తెచ్చింది. ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద తీరప్రాంత దేశమైన భారత్‌లో అందమైన బీచ్‌లు,తీర ప్రాంతాలకు రవాణా సౌకర్యాల మెరుగు, ఓడరేవుల ఆధునీ కరణ, స్థిరమైన ఆర్థిక వ్యవస్థ నిర్మాణం, సముద్ర కాలుష్య నివారణ, సముద్ర వనరుల సక్రమ వినియోగం వంటి అందమైన, మోసపూరితమైన అంశాలను ముందు పెట్టి ‘బ్లూ ఎకానమీ పాలసీ’ దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థ వృద్ధికి మద్దతుగా నిలుస్తుందని పేర్కొంటోంది.దేశంలోని తొమ్మిది తీర ప్రాంత రాష్ట్రాల్లోని12మేజర్‌ పోర్టులు,200 చిన్న పోర్టులకు రవాణా సౌకర్యాల కల్పనద్వారా వ్యాపారాన్ని పెంచాలనేది ఇందులో ప్రధానాంశం. షిప్పింగ్‌ పరిశ్రమ విస్తరణద్వారా కార్పోరేట్‌ శక్తులకు మరిం త లాభం చేకూర్చాలని చూస్తోంది.ఆఫ్‌ షోర్‌ ఎనర్జీ ప్రొడక్షన్‌ను ప్రోత్సహించడం, ఇంధన అవసరాలను తీర్చడం అనే పేరుతో ఆయా విభాగాల్ని పూర్తిగా ప్రైవేటు శక్తులకు కట్టబెట్టాలని చూడడం మరో అంశంగా కనిపిస్తోంది. మెరైన్‌ బయో టెక్నాలజీ, మైనింగ్‌ల పేరుతో సముద్రం లోని ఇసుక, ఇతర ఖనిజ సంపదలపై కార్పొరేట్‌ శక్తులకు గుత్తాధి పత్యం కట్టబెట్టడం ఇంకో అంశం.
అయితే ప్రభుత్వం మాత్రం ఈ పాలసీ మొత్తం అభివృద్ధి కోసమే అంటోంది. ఇందుకోసం ఆ పాలసీ ముసాయిదాలో చెబుతున్న అంశాలేవీ ఆచరణకు నిలుస్తాయనడానికి తగిన చర్యలు ఉండడం లేదు. సముద్ర తీర ప్రాంతాల్లో ఇప్పటికీ సరైన మౌలిక సదుపాయాలు లేవు. అనేక పోర్టులు, విమానాశ్రయాల్లో మౌలిక సదుపాయాల కొరత ఉందనే సత్యాన్ని దాచి‘బ్లూ ఎకానమీ’ ద్వారా ఆర్థిక కార్యకలాపాలను అభివృద్ధి చేస్తామనడం అతిశ యోక్తి అవుతుంది. లాభాల కోసం పని చేసే సంస్థ లకు సముద్ర ప్రాంతాల్ని అప్పగించడం ద్వారా మత్స్యకారులు జీవనోపాధిని కోల్పోతారు. విపరీత మైన పర్యావరణ నష్టం వాటిల్లుతుంది. సముద్రం తో ఇప్పటికే ఓవర్‌ ఫిషింగ్‌ అనేది ఒక పెద్ద సవాలు గా ఉంది. సాంప్రదాయ మత్య్సకారుల పాలిట ఇది శాపంగా మారుతోంది. హై సీస్‌ లో అంతర్జాతీ య సంస్థలకు చేపలు పట్టుకునేందుకు అవకాశం కల్పించడంతోక్రమంగా ప్రపంచానికి ఫుడ్‌ బాస్కెట్‌ గా పిలువబడే సముద్ర జలాల్లో చేపల నిల్వలు క్షీణించి సముద్ర పర్యావరణ వ్యవస్థకే పెనుముప్పు గా పరిణమిస్తున్నాయి. ఇది తీవ్రమైన ప్రతికూల ప్రభావాన్ని చూపుతుంది. సముద్రాలు వ్యాపార కేంద్రాలుగా మారడంతో విపరీతమైన ఎగుమతు లు, దిగుమతుల కారణంగా,సముద్రంపై ఇంధన రవాణా మూలంగా చమురు చిందటం,ప్లాస్టిక్‌ వ్యర్థాలు,పారిశ్రామిక వ్యర్థాలతో కాలుష్యం పెరుగు తుంది.ఇక డీప్‌శాండ్‌ మైనింగ్‌ కారణంగా సముద్ర పర్యావరణ వ్యవస్థలకు హాని కలిగిస్తుంది. వాతావ రణంలో విపరీతమైన మార్పులు పెరిగి తీరప్రాం తాల్లో తీవ్ర నష్టం జరుగుతుంది.
మరో కీలకమైన అంశం విషయానికి వస్తే ఎంతో కాలంగా భారతదేశం,శ్రీలంకల మధ్య ఫిషింగ్‌ వివాదం నడుస్తూనే ఉంది. ఇరు దేశాల సముద్ర జలాల మధ్య సరిహద్దు స్పష్టంగా విభ జించబడలేదు. ఇది రెండు దేశాల మత్స్యకారుల మధ్య గందరగోళానికి, సంఘర్షణకు దారితీస్తూనే ఉంది. దీనికి ‘బ్లూఎకానమీ పాలసీ’పరిష్కారం చూపించలేదు. సస్టైనబిలిటీ సైన్స్‌ జర్నల్‌ తన సంపాదకీయంలో బ్లూఎకానమీపై కీలకమైన వ్యాఖ్య చేసింది. బ్లూ ఎకానమీకి సరైన నిర్వచనం లేదని పేర్కొంది. ఈ అసంబద్ధత కారణంగా ఈ పాలసీని రూపొందించి అమలు చేసే వారి అభిరుచులను బట్టి ఎంపిక చేసుకున్న లక్ష్యాలు తారుమారవుతా యని హెచ్చరించింది. మరో అంతర్జాతీయ పరిశో ధన సంస్థ దీన్ని మత్య్సకారుల పాలిట విషాదకర మైన పాలసీగా పేర్కొంది. మత్స్యకారులు సముద్రా న్ని చాలా స్థిరమైన పద్ధతుల్లో ఉపయోగిస్తారని, అయితే బ్లూఎకానమీ పాలసీ ఇందుకు విరుద్ధమైన దని తెలిపింది.ఈ పాలసీ సముద్రాన్ని లాభదాయక మైన వనరుగానే పరిగణిస్తుందని పేర్కొంది. తీర ప్రాంత పర్యావరణ వ్యవస్థలు విధ్వంసం అవుతా యని వెల్లడిరచింది.
ఈ నేపథ్యంలో ఏ దేశమైనా తన సముద్ర సంపదను కేవలం ఆర్థిక వనరుగానే చూడకూడదని గ్రహించాలి. సామాజిక, సాంస్కృతిక, పర్యావరణ కోణంలోనూ చూడాల్సి ఉంటుంది. కేవలం కార్పొ రేట్ల కోసం వ్యాపార కాంక్షతో…లక్షలాది మంది మత్య్సకారుల కడుపు కొట్టేలా రూపొందించిన బ్లూ ఎకానమీ పాలసీనిరద్దు చేయాలి. సముద్ర తీరప్రాం తాల్లో పర్యావరణానికి హాని కలుగకుండా స్థిరమైన అభివృద్ధి కోసం అన్నిరంగాల నిపుణులతో సంప్ర దింపులు జరిపి సమగ్రాభివృద్ధికి కృషి చేయాలి.
‘బ్లూ ఎకానమీ’ అంటే ఏమిటి
బ్లూ ఎకానమీ అనేది తప్పనిసరిగా దేశంలో అందుబాటులో ఉన్న అనేక సముద్ర వన రులను సూచిస్తుంది,ఇది ఆర్థిక వృద్ధి, పర్యావరణ స్థిరత్వం మరియు జాతీయభద్రతతో అనుసం ధానం కారణంగా వస్తువులు,సేవల ఉత్పత్తికి సహా యం చేయడానికి ఉపయోగపడు తుంది. భారత దేశం వంటి తీరప్రాంత దేశాలకు సముద్ర వనరు లను సామాజిక ప్రయోజనం కోసం బాధ్యతాయు తంగా వినియోగించుకోవడానికి నీలి ఆర్థిక వ్యవస్థ ఒక విస్తారమైన సామాజిక-ఆర్థిక అవకాశం. భారతదేశంబ్లూ ఎకానమీ ఎంత ముఖ్యమైనది?
భారతదేశం నీలి ఆర్థిక వ్యవస్థ మొత్తం సముద్ర వనరుల వ్యవస్థ, దేశం యొక్క చట్టపరమైన అధికార పరిధిలోని సముద్ర,సముద్ర మరియు సముద్ర తీరప్రాంతాలలో మానవ నిర్మిత ఆర్థిక మౌలిక సదుపాయాలతో కూడిన జాతీయ ఆర్థిక వ్యవస్థ ఉపసమితి. దాదాపు 7,500 కిలోమీటర్లతో, భారతదేశం ఒక ప్రత్యేకమైన సముద్ర స్థానాన్ని కలిగి ఉంది.దాని 29రాష్ట్రాలలోతొమ్మిది తీర ప్రాం తం దాని భౌగోళికంలో1,382 ద్వీపాలు ఉన్నా యి. దాదాపు199 ఓడరేవులుఉన్నాయి. వీటిలో 12 ప్రధాన ఓడరేవులు ప్రతి సంవత్సరం సుమారు 1,400 మిలియన్‌ టన్నుల సరుకును నిర్వహిస్తాయి. అంతేకాకుండా, 2 మిలియన్‌ చదరపు కిలోమీటర్ల కంటే ఎక్కువ విస్తీర్ణంలో ఉన్న భారతదేశ ప్రత్యేక ఆర్థిక మండలం ముడి చమురు, సహజ వాయువు వంటి ముఖ్యమైన పునరుద్ధరణ వనరులతో జీవన మరియు నిర్జీవ వనరులను కలిగి ఉంది. అలాగే, తీర ప్రాంత ఆర్థిక వ్యవస్థ 4మిలియన్లకు పైగా మత్స్యకారులు మరియు తీర ప్రాంత వర్గాలను కలిగి ఉంది.
ప్రభుత్వం ముసాయిదా బ్లూ ఎకానమీ పాలసీని ఎందుకు రూపొందించింది?
భారతదేశం విస్తారమైన సముద్ర ప్రయోజనాల దృష్ట్యా, భారతదేశ ఆర్థిక వృద్ధిలో నీలి ఆర్థిక వ్యవస్థ కీలకమైన సంభావ్య స్థానాన్ని ఆక్రమించింది.స్థిరత్వం మరియు సామాజిక-ఆర్థిక సంక్షేమం కేంద్రీకృతమై ఉంటే, ఇదిGణూ మరియు శ్రేయస్సు యొక్క తదుపరి శక్తి గుణకం కావచ్చు. అందువల్ల, భారతదేశం యొక్క డ్రాఫ్ట్‌ బ్లూ ఎకానమీ పాలసీ ఆర్థికవృద్ధి,సంక్షేమం కోసం దేశం సామ ర్థ్యాన్ని అన్‌లాక్‌ చేయడానికి కీలకమైన ఫ్రేమ్‌వర్క్‌గా పరిగణించబడుతుంది.
ఈ విధానంలోని ముఖ్య మైన అంశాలు ఏమిటి?
ముసాయిదా విధానం ప్రకారం,జాతీ య వృద్ధికి పదిప్రధాన కోణాలలో నీలిఆర్థిక వ్యవస్థ ఒకటి. ఇది భారతదేశ ఆర్థిక వ్యవస్థ యొక్క సమగ్ర అభివృద్ధిని సాధించడానికి అనేక కీలక రంగాల లోని విధానాలపై ఆధారపడి ఉంటుంది. డ్రాఫ్ట్‌ డాక్యుమెంట్‌ బ్లూ ఎకానమీ మరియు ఓషన్‌ గవర్నె న్స్‌ కోసం నేషనల్‌ అకౌంటింగ్‌ ఫ్రేమ్‌వర్క్‌ వంటి ఏడు నేపథ్య రంగాలపై దృష్టి పెడుతుందిబీ తీర సముద్ర ప్రాదేశిక ప్రణాళిక మరియు పర్యాటకంబీ సముద్ర చేపల పెంపకం,ఆక్వాకల్చర్‌ మరియు చేపల ప్రాసెసింగ్‌ తయారీ, అభివృద్ధి చెందుతున్న పరిశ్రమలు,వాణిజ్యం,సాంకేతికత,సేవలు మరియు నైపుణ్యాభివృద్ధి ట్రాన్స్‌షిప్‌మెంట్‌తో సహా లాజిస్టిక్స్‌, ఇన్‌ఫ్రాస్ట్రక్చర్‌ మరియు షిప్పింగ్‌బీ తీర మరియు లోతైన సముద్ర మైనింగ్‌ మరియు ఆఫ్‌షోర్‌ శక్తిబీ భద్రత,వ్యూహాత్మక కొలతలు.
దేశం ఆర్థిక వ్యవస్థలో ఈభాగాన్ని పూర్తిగా ప్రభా వితం చేసిందా?
వాణిజ్యాన్ని సులభతరం చేయడానికి నౌకాశ్రయాలు మరియు ఇతర షిప్పింగ్‌ ఆస్తులను నిర్మించడానికి భారతదేశం తన విస్తారమైన తీర ప్రాంతాన్ని నొక్కింది.అయితే దాని సముద్ర వనరుల మొత్తంస్పెక్ట్రమ్‌ ఇంకాపూర్తిగా ఉపయోగించ బడ లేదు. అనేక దేశాలు తమ బ్లూ ఎకానమీని ఉప యోగించుకోవడానికి కార్యక్రమాలు చేపట్టాయి. ఉదాహరణకు,ఆస్ట్రేలియా,బ్రెజిల్‌,యునైటెడ్‌ కింగ్‌ డమ్‌,యునైటెడ్‌ స్టేట్స్‌, రష్యా మరియు నార్వేలు కొలవగల ఫలితాలు మరియు బడ్జెట్‌ కేటాయింపు లతో అంకితమైన జాతీయ సముద్ర విధానాలను అభివృద్ధి చేశాయి.కెనడా,ఆస్ట్రేలియా తమ బ్లూ ఎకానమీ లక్ష్యాల పురోగతి మరియు పర్యవేక్షణను నిర్ధారించడానికి ఫెడరల్‌ మరియు రాష్ట్ర స్థాయి లలో చట్టాన్ని రూపొందించాయి సంస్థ లను స్థాపిం చాయి. డ్రాఫ్ట్‌ బ్లూ ఎకానమీ పాలసీ ఫ్రేమ్‌వర్క్‌తో, భారతదేశం ఇప్పుడు తన సముద్ర వనరుల యొక్క విస్తారమైన సామర్థ్యాన్ని ఉపయోగించుకోవడానికి సిద్ధంగా ఉంది.
నీలి ఆర్థిక వ్యవస్థ
నీలి ఆర్థికవ్యవస్థ అనేది మహా సముద్రా లలో వనరులు,ఆస్తుల స్థిరమైన అభివృద్ధి,నదులు, నీటి వనరులు,తీర ప్రాంతాలను అను సంధానం చేయడం,ఈక్విటీ,చేరిక,ఆవిష్కరణ,ఆధునిక సాంకేతి కతపై దృష్టి సారించే విస్తృత శ్రేణి ఆర్థిక కార్యక లాపాలను సూచిస్తుంది. భారతదేశం నీలి ఆర్థిక వ్యవస్థ ఆహార భద్రత,పేదరిక నిర్మూలన,వాతా వరణ మార్పుల ప్రభావాలను తగ్గించడం మరియు స్థితిస్థాపకత, వాణిజ్యం మరియు పెట్టుబడులను పెంపొందించడం, సముద్ర కనెక్టివిటీని మెరుగుపర చడం, వైవిధ్యతను పెంచడం, ఉద్యోగ కల్పన మరియు సామాజిక-ఆర్థికవృద్ధికి దోహదం చేస్తుం ది.కోవిడ్‌-19 మహమ్మారి సవాళ్లను ఎదుర్కొన్న ప్పటికీ ఈ రంగం వృద్ధి చెందింది మరియు ఏప్రిల్‌ 2021-ఫిబ్రవరి2022 నుండి వి7.2బిలియన్ల విలు వైన ఎగుమతులను నమోదు చేసింది. భారత తీర ప్రాంత ఆర్థిక వ్యవస్థ నాలుగు మిలియన్లకు పైగా మత్స్యకారులను,తీరప్రాంత పట్టణాలను ఆదుకుంటుంది.250,000ఫిషింగ్‌ బోట్‌ల సముదా యంతో భారతదేశం ప్రపంచంలో రెండవ అతిపెద్ద చేపలను ఉత్పత్తి చేసే దేశం.భారతదేశంలో, నౌకా నిర్మాణం,షిప్పింగ్‌ కూడా నీలిఆర్థిక వ్యవస్థలో ముఖ్యమైన అంశాలు.కోస్టల్‌ షిప్పింగ్‌ యొక్క ఆర్కిటి పాల్‌ ప్రస్తుతం 6శాతం నుండి 2035 నాటికి 33శాతానికి పెరిగే అవకాశం ఉంది.
నీలి విప్లవం
హిందూ మహాసముద్రం నీలి ఆర్థిక వ్యవస్థ గ్లోబల్‌ఎకానమీ కారిడార్‌గా మారింది. ఎందుకంటే భారతదేశం వ్యూహాత్మ కంగా హార్ముజ్‌ జలసంధి మరియు మలక్కా జలసంధి అని పిలువ బడే రెండు ముఖ్యమైన ప్లగ్‌ పాయింట్ల మధ్య ఉంది.దీని ద్వారావాణిజ్య షిప్పింగ్‌లో ఎక్కువ వాణి జ్యం హిందూ మహాసముద్రంలో కదులుతుంది. నీలి ఆర్థిక వ్యవస్థను ప్రోత్సహించడం, ఓడరేవు ఆధారిత అభివృద్ధి ప్రణాళికలు, తీరప్రాంత షిప్పింగ్‌లోవృద్ధి,ట్రేడ్‌ ప్రోటోకాల్‌ మార్గాలు, క్రూయిజ్‌ టూరిజం, ఓడరేవు-నేతృత్వంలోని అభి వృద్ధి కోసం ‘సాగర్‌మాల ప్రాజెక్ట్‌’ వంటి వాటిపై దృష్టి సారించడంతో,సముద్ర ట్రాఫిక్‌ మరింత పెరుగుతుందని భావిస్తున్నారు. దేశంలోని మత్స్య రంగం స్థిరమైన,బాధ్యతాయుతమైనఅభివృద్ధి ద్వారా ‘నీలి విప్లవం’ తీసుకురావడానికి భారత ప్రభుత్వం మే 2020లో ప్రధానమంత్రి మత్స్యసంపద యోజన (ూవీవ్‌ీూ)నిరూ.20,050 కోట్ల బడ్జెట్‌తో ప్రారంభించింది. కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్‌ ప్రకారం,2023-24 కేంద్ర బడ్జెట్‌లో, మత్స్యకారుల కార్యకలాపాలను మరింత ప్రారం భించడానికి ూవీవ్‌ీూ కింద ఉప-పథకాన్ని ప్రారంభించడానికి 6,000 కోట్లు కేటాయించారు.
సముద్ర శిధిలాల ముప్పు
అబాండన్డ్‌, లాస్ట్‌ లేదా డిస్కార్డ్‌ ఫిషింగ్‌ గేర్‌ (AూణఖీG) అనేది ప్రపంచవ్యాప్తంగా తగి నంత డేటా లభ్యత కారణంగా తీవ్రమైన ముప్పు. చేపలుపట్టడం లేదాచేపలు పట్టే ప్రమాదాలు చెడు వాతావరణం కారణంగా, భారీ మొత్తంలో ఫిషింగ్‌ నెట్‌ మరియు గేర్లు కోల్పోయి వ్యర్థాలు (ఘోస్ట్‌ నెట్‌) సముద్రంలో ఉంటాయి. వారి జీవితకాల మంతా, వారు సముద్ర జాతులను చంపుతూనే ఉంటారు. ఐక్యరాజ్యసమితి పర్యావరణ కార్యక్రమం ప్రకారం మహాసముద్రాలలో20శాతం ప్లాస్టిక్‌ వ్యర్థాలు AూణఖీG రూపంలో ఉన్నాయి. ప్రపంచ వ్యాప్తంగా,ఏటా 640,000 టన్నుల ఘోస్ట్‌ గేర్లు మహాసముద్రాలలో పారవేయబడతాయి. భారత దేశంలో174,000 యూనిట్లు ఫిషింగ్‌ గేర్లు పని చేస్తున్నాయి. వీటిలో154,008యూనిట్లు గిల్‌నెట్‌లు / డ్రిఫ్ట్‌నెట్‌లు,7,285 యూనిట్లు ట్రాప్‌లు మరియు మిగిలినవి ఫిషింగ్‌ లైన్‌లు.వీటిలో,భారతదేశం ఏటా 15,276 టన్నుల గిల్‌నెట్‌లను కోల్పోతుందని ఫుడ్‌ అండ్‌ అగ్రికల్చర్‌ ఆర్గనైజేషన్‌ తెలిపింది.
సముద్రపు చెత్తాచెదారం యొక్క ప్రతి కూల ప్రభావం నుండి నీటి దిగువన మరియు సముద్రం పైన ఉన్న జీవితాన్ని రక్షించడానికి, కేంద్ర భూమి మరియు సైన్సెస్‌ మంత్రిత్వ శాఖ 2022లో ‘‘స్వచ్ఛ్‌ సాగర్‌ సురక్షిత్‌ సాగర్‌’’ ప్రచారం క్రింద తీరప్రాంతక్లీన్‌-అప్‌ డ్రైవ్‌ను ప్రారంభించింది. భారతదేశం ఏటా అంతర్జాతీయ తీర పరిశుభ్రత దినోత్సవంలో చురుకుగా పాల్గొంటుంది మరియు తీరప్రాంతాలకు సమీపంలో ఉన్న స్థానిక సంస్థల సహాయంతో ప్రజలకు అవగాహన కార్యక్రమాలను నిర్వహిస్తుంది.ఇంకా,భారతదేశం ఇప్పటికే ‘‘నేషనల్‌ మెరైన్‌ లిట్టర్‌ పాలసీ’’ని రూపొందించే మార్గంలో ఉంది.ఇది ‘జీరో వేస్ట్‌’ విధానాలతో స్వచ్ఛమైన నీలిరంగు బీచ్‌లను ఇష్టపడే పర్యాటకం కోసం బ్లూ బీచ్‌ అభివృద్ధిలో నిమగ్నమై ఉంది.-(డా.సి.ఎన్‌.క్షేత్రపాల్‌ రెడ్డి)