ప్రజాస్వామ్యానికి హక్కులే పునాదులు

భారత రాజ్యాంగం, దాని మౌలిక విలువలకు తిలోదకాలిస్తున్న నేటి సమాజంలో రాజ్యాంగ పరిరక్షణే ధ్యేయంగా భారతజాతిలో సామాజిక చైతన్యం, రాజ్యాంగ అధ్యయనం అన్ని వర్గాల ప్రజలకు అనివార్యంగా ఏర్పడిరది. రెండు దశాబ్దా లకుపైగా జరిగిన సుదీర్ఘ స్వాతంత్య్ర పోరాటం ఎందరో మహనీయుల ఆత్మత్యాగాల ఫలితంగా మనదేశ దాస్యశృంఖాలాలకు విముక్తి లభించింది. స్వతంత్య్ర భారత తొలినాటి నేతలు పేదరికాన్ని మరియు దాని కవలలైన ఆకలి, అనారోగ్యం రూపుమాపి పౌరులందరికి గౌరవ ప్రదమైన జీవనానికి బాటలు వేస్తామనే ప్రతిజ్ఞలతో పాలన ఆరంభించారు. మనదేశ ప్రజల జీవితాన్ని క్రమ బద్ధంగా నిర్వహించు కొనుటకు ఏర్పడ్డదే రాజ్యాం గం. మనదేశానికి ప్రజాస్వామ్య ప్రభుత్వం ఏర్పాటు చేసుకున్నారు. దానిలోని ప్రధానాంశాలైన,శాసన, కార్యనిర్వాహక, న్యాయశాఖల వ్యవస్థీకరణ, అధికా రాలు, విధులు, పౌరుల హక్కులు, బాధ్య తలు, ఆదేశసూత్రాలు మొదలగునవన్ని పొందు పరుచు కున్న నిబంధనావళే రాజ్యాంగం. మన దేశానికి రాజ్యాంగమే మూలస్తంబం.
డాక్టర్‌ బి.ఆర్‌.అంబేడ్కర్‌ చెప్పినట్లు గా రాజ్యాంగం కల్పించిన ఓటుహక్కు ద్వారా వృత్తు లు,సంపద,రాజకీయాలు,విద్య,వివాహం, హిందూమతాన్ని ప్రజాస్వామ్యీ కరించాలి. ఇదే బహుజన ప్రజాస్వామిక విప్లవం.ఆవిప్లవ లక్ష్యాల పరిపూర్తి ఇంకా మిగిలే ఉంది. వాటిని సమగ్రం గా సాధించడమనేది బహుజ నుల రాజకీయ చైతన్యంపై ఆధారపడి ఉంది. మన సమాజంలో మనుషులందరూ సమానమే అన్న భావన ఏనాడూ లేదు. వర్ణవ్యవస్థ, కుల వ్యవస్థ మను షుల్లో హెచ్చుతగ్గులు సృష్టించి స్థిర పరిచాయి. భారత రాజ్యాంగం ప్రప్రథమంగా అందుకు భిన్నంగా మనుషులందరూ సమాన మేనని గుర్తించింది. ఈ దృష్ట్యా భారత రాజ్యాంగ విప్లవ స్వభావం గురించి చర్చజరగాల్సిన అవసరం నేడు ఎంతైనా ఉంది.ఈ చర్చకు అగ్రశ్రేణి మార్క్సిస్టు మేధావి అయిన ప్రభాత్‌ పట్నాయక్‌ మన రాజ్యాంగం గురించి చేసిన వ్యాఖ్యలను పునాదిగా చేసుకోవలసి ఉంది.‘భారతీయ సామా జిక చరిత్ర వ్యవస్థీకృత అసమానతలతో నిండి పోయి ఉంది. మన రాజ్యాంగం ప్రజలకు సార్వ త్రిక ఓటుహక్కు కల్పించడం ద్వారా రాజకీయ రంగంలో సమానత్వాన్ని ఆమోదించింది. కాబట్టి రాజకీయ సమానత్వం ద్వారా సామాజిక, ఆర్థిక రంగాలలో సమానత్వాన్ని తీసుకురావాల’న్న డాక్టర్‌ అంబేడ్కర్‌ వ్యాఖ్యలను ఉటంకిస్తూ భారత రాజ్యాంగానికి విప్లవ స్వభావం ఉందని ప్రభాత్‌ పట్నాయక్‌ అన్నారు.ఈ విప్లవ స్వభావానికి రెండు రకాల రాజ్యాంగ ఉద్యమాలు పునాదిగా ఉన్నా యని ఆయన అన్నారు. మొదటిది బ్రిటిష్‌ వలస పాలన వ్యతిరేక ఉద్యమం కాగా రెండోది పూలే నుంచి అంబేడ్కర్‌ దాకా సాగిన సామాజిక విముక్తి ఉద్యమాలని ఆయన తెలిపారు. వైపరీత్యమే మంటే ఈ దేశంలోని ఏ కమ్యూనిస్టు పార్టీ కూడా భారత రాజ్యాంగ ఆవిర్భా వాన్ని దీర్ఘకాలిక విప్లవంగా గుర్తించడం లేదు. అందుకే అవి జనతా ప్రజాతంత్ర, సోషలిస్టు విప్లవ కార్యక్రమా లను ప్రకటించుకుని పనిచేస్తు న్నాయి. అన్ని కమ్యూనిస్టు పార్టీలు భారత రాజ్యాంగం బూర్జువా రాజ్యాంగమని దాన్ని కూల్చి వేయడమే లక్ష్యంగా ప్రకటించుకున్నాయి.మరి ఆపార్టీల వారే ఇటీవలి కాలంలో రాజ్యాంగ పరి రక్షణ కోసం పిలుపులు ఇస్తున్నాయి. దీన్ని బట్టి చూస్తే రాజ్యాంగం విష యంలో వారిఅంచనాలు సరైనవి కావని స్పష్ట మయింది. మన రాజ్యాంగం ఆర్థిక, సామాజిక, రాజకీయ రంగాలలో సమానత్వాన్ని సాధించేం దుకు సామాజికన్యాయాన్ని లక్ష్యంగా ప్రకటించు కున్నది. దీనికి సంబంధించే రాజ్యాంగంలో అనేక అధికరణలు ఉన్నాయి. చట్టం ముందు అందరూ సమానులేనని 14వ అధికరణం ప్రకటించింది. మతం,జాతి,కులం,లింగం,ప్రాంతాన్ని బట్టి వివక్ష పాటించడాన్ని 15వ అధికరణం నిషేధించింది. ప్రభుత్వ ఉద్యోగాల్లో అందరికీ సమాన అవకా శాలు కల్పించాలని అధికరణం 16 నిర్దేశించింది. 17వ అధికరణం అంటరానితనాన్ని నిషేధిం చింది. 19వ అధికరణం భావప్రకటన స్వేచ్ఛను, 21వ అధికరణం పౌరరక్షణ, వ్యక్తిగతస్వేచ్ఛను కల్పించాయి. వెట్టిచాకిరిని 23వ అధికరణం రద్దు చేసింది.14ఏళ్ల లోపు పిల్లలచేత ప్రమాదకర పనులు చేయించరాదని 24వ అధికరణం స్పష్టం చేసింది. సమాజంలో ఆర్థిక,రాజకీయ,సామా జిక న్యాయాన్ని సమృద్ధపరిచేందుకు ప్రభుత్వం పాటుపడాలని అధికరణం 38 పేర్కొంది. అలాగే స్త్రీపురుషులిరువురికీ సమాన పనికి సమాన వేతనం ఇవ్వాలి. పిల్లలు దోపిడీకి గురికాకుండా ఆరోగ్యంగా అభివృద్ధి చెందేందుకు అవకాశాలు కల్పించాలని ప్రకటించింది. ప్రతి పౌరుడూ సమానావకాశాలు పొందటానికి న్యాయవ్యవస్థ పనిచేసే విధంగా ప్రభుత్వం చర్య తీసుకోవాలని అధికరణం 39(ఎ) ఆదేశించింది. ముఖ్యంగా 46వ అధికరణం బలహీన తరగతులకు చెందిన వారి పిల్లలు విద్యాపరంగా, ఆర్థికపరంగా ఎదిగేందుకు ప్రత్యేకచర్యలు చేపట్టాలని నిర్దేశించింది. ప్రత్యేకించి దళితులు, గిరిజనులను అన్ని రకాల అన్యాయాలు, దోపిడీ నుంచి రక్షిం చాలి. ప్రజలందరికీ పౌష్టికాహార స్థాయి, జీవన ప్రమాణాలు పెంచడం ప్రభుత్వ బాధ్యత అని 40వఅధికరణం చెప్పింది. ఇంకా ఎన్నో అధిక రణాలు పౌరుల సర్వతోముఖాభివృద్ధికి చేపట్ట వలసిన చర్యల గురించి వివరించాయి.
అందుకనే ‘భారత రాజ్యాంగం ప్రథ మంగా ఒక సామాజిక పత్రం’ అని గ్రాన్‌ విల్లి ఆస్టిన్‌ వ్యాఖ్యానించాడు. భారత రాజ్యాంగంలోని అత్యధిక అధికరణాలు సామాజిక న్యాయ లక్ష్యా లను సాధించడానికి లేదా సామాజిక విప్లవ ఉద్దేశాలను సాధించడానికి అవసరమైన పరిస్థితు లను స్థాపించడం కోసమే నేరుగా ఉద్దేశించినవి. కొన్ని పరిమితులు ఉన్నప్పటికీ మొత్తం రాజ్యాంగం జాతీయ పునరుజ్జీవనాన్ని లక్ష్యంగా పెట్టుకుని సామాజిక న్యాయాన్ని సాధించడానికి మూడవ భాగంలోని ఆర్టికల్స్‌ కృషి చేస్తున్నాయి. ప్రాథమిక హక్కులు, రాజ్య విధానపు ఆదేశికసూత్రాలు ఈ లక్ష్యం వైపుగా పయనించడానికి ఉద్దేశించినవి. రాజ్యాంగంలోని 3,4వ భాగాలు అతి ముఖ్యమైన వని ఆస్టిన్‌ అంటాడు. అయితే ఇంతటి విప్లవ స్వభావం కలిగిన రాజ్యాంగాన్ని అటు కమ్యూనిస్టు శ్రేణులు ఇటు బహుజన శ్రేణులు కూడా సరిగా గుర్తించలేకపోతున్నాయి. రాజ్యాంగం కల్పించిన ఓటుహక్కును సమర్థంగా వినియోగించుకోవడం ద్వారా బలహీన వర్గాలవారు చట్టసభలలో తమ ప్రాతినిధ్యాన్ని పెంచుకోవచ్చు. అందుకోసం తమ కాళ్లపై తాము నిలబడే విధంగా స్వతంత్ర రాజకీ యాలు చేయాలి. తమ జనాభాకు అనుగుణంగా రాజకీయ ప్రాతినిధ్యం ఉండేలా దామాషా ఎన్ని కల పద్ధతిని వారు డిమాండ్‌ చేయవచ్చు.
ఇవాళ దేశంలో ప్రభుత్వరంగ సంస్థ లను పూర్తిగా ప్రైవేటీకరిస్తున్నారు. సంక్షేమ వ్యయా లపై కూడా ప్రభుత్వాలు కోతలు విధిస్తున్నాయి. ఈ పరిణామాలను‘సామాజిక ప్రతీఘాత విప్ల వం’గా ప్రభాత్‌ పట్నాయక్‌ విశ్లేషించారు.ఈ ప్రతీఘాత విప్లవం ప్రధానంగా దళితులు, మైనారి టీలు, మహిళలను కేంద్రంగా చేసుకుని కొనసాగు తోందని ఆయన అన్నారు. ఇటువంటి పరిస్థితు లలో అణగారిన కులాలు, తరగతులు రక్షణ పొందాలంటే వారి ప్రాతినిధ్యం పెరగాలి. అంటే శాసనాలు చేసే రాజకీయ అధికారం ఉన్నప్పుడే ప్రస్తుత పరిస్థితుల నుంచి రక్షణ పొందే అవకాశం ఉంది. అలాగే ఇప్పటివరకు 15శాతంగా ఉన్న అగ్రకులాలు రాజకీయాలలో 66.5శాతం, వాణిజ్య వ్యాపార రంగాల్లో 97శాతం,ఉపాధి 87శాతం వాటాలు పొందడం అనేది ప్రజా స్వామ్య సూత్రానికి విరుద్ధం. డాక్టర్‌ అంబేడ్కర్‌ చెప్పినట్లుగా రాజ్యాంగం కల్పించిన ఓటుహక్కు ద్వారా వృత్తులు,సంపద, రాజకీయాలు, విద్య, వివాహం,హిందూమతాన్ని ప్రజాస్వామ్యీ కరిం చాలి.దీన్నే బహుజన ప్రజాస్వామిక విప్లవం అని అంటున్నాను. ఈ విప్లవం 1950 జనవరి 26న భారత రాజ్యాంగం అమలులోకి రావడంతో ప్రారంభమైంది.ఈవిప్లవ లక్ష్యాల పరిపూర్తి ఇంకా మిగిలే ఉంది. ఆ సమున్నత లక్ష్యాలను సమగ్రంగా సాధించడమనేది బహుజనుల రాజకీయ చైతన్యం పై ఆధారపడి ఉంది.
భారత రాజ్యాంగాన్ని ఆమోదించి…
భారత రాజ్యాంగాన్ని ఆమోదించి ఇవాళ్టికి 74 ఏళ్లు.ఈ సందర్భంగా దేశవ్యా ప్తంగా రాజ్యాంగ దినోత్సవం జరుపుకుంటు న్నారు. 1949లో ఇదే రోజున(నవంబర్‌ 26) భారత రాజ్యాంగానికి రాజ్యాంగ సభ ఆమోదం తెలిపిం ది. అందుకే ప్రతి ఏటా నవంబర్‌ 26న రాజ్యాంగ దినోత్స వాన్ని జరుపుకుంటున్నారు. నవంబర్‌ 26ను నేషనల్‌ లా డే..లేదా ..సంవిధాన్‌ దివస్‌ గానూ పిలుస్తారు.1950 జవనరి 26న భారత రాజ్యాంగం అమల్లోకి వచ్చింది.
భారత రాజ్యాంగ రచనకు ఎన్నికైన రాజ్యాంగ పరిషత్‌ వివిధ అంశాల పరిశీలనకు 22 కమిటీలను,7ఉప కమిటీలను ఏర్పాటు చేసింది.వీటిలో అత్యంత ముఖ్యమైన ముసాయిదా కమిటిని 1947ఆగస్టు 29న బీఆర్‌ అంబేద్కర్‌ అధ్యక్షతన ఆరుగురు సభ్యులతో ఏర్పాటు చేశారు. రాజ్యాంగ పరిషత్‌ 11సార్లు సమావేశమైంది. ముసాయిదా తయారీలో భాగంగా అంబేద్కర్‌ స్వయంగా 60 దేశాలకు చెందిన రాజ్యాంగాలను చదివారు.మొత్తంగా రెండేళ్ల 11నెలల18 రోజులపాటు కష్టించి..సుదీర్ఘ మేధోమథనం తర్వాత ముసాయిదా కమిటీ హిందీ,ఇంగ్లీష్‌లో కాపీలను తయారు చేసింది. దీనిపై రాజ్యాంగ పరిషత్‌లో 115రోజులు చర్చించి.. 2వేల 473 సవరణలతో1949 నవంబర్‌ 26న ఆమోదిం చారు. యేటా నవంబర్‌ 26న రాజ్యాంగ దినోత్స వం జరుపుకోవాలని 2015,నవంబర్‌ 19న భారతప్రభుత్వం ప్రకటించింది. అంబేద్కర్‌ 125 వ జయంతి వేడుకలను సందర్భంగా ముంబైలో ఆయన విగ్రహానికి శంకుస్థాపన చేసిన సందర్భంగా ప్రధాని ఈ ప్రకటన చేశారు. అంబే ద్కర్‌కు నివాళిగా రాజ్యాంగ దినోత్సవం జరుపు తున్నట్టు కేంద్రం ప్రకటించింది. రాజ్యాంగ దినో త్సవం పబ్లిక్‌ హాలిడే కాదు. కానీప్రభుత్వ విభాగా ల్లో రాజ్యాంగ దినోత్సవాన్ని నిర్వహిస్తారు. గత నాలుగేళ్లుగా రాజ్యాంగ దినోత్సవం జరుపుకుం టున్నా..ఈసారి వేడుకలకు మాత్రం ఓ స్పెషాలిటీ ఉంది. రాజ్యాంగ దినోత్సవం సందర్భంగా పార్ల మెంటులో ఘనంగా వేడుకలు నిర్వహించ నున్నారు.
భారత రాజ్యాంగం అమలు
1947 ఆగస్టు 15న భారత స్వాతం త్య్రం తర్వాత పీల్చిన తర్వాత రాజ్యాంగ రచనకి సన్నాహాలు జరిగాయి. రాజ్యాంగ నిర్మాణం కోసం చాలా కసరత్తులు జరిగాయి. ఎన్నో వ్యయప్ర యాసలకు ఓర్చి 2సంవత్సరాల 11నెలల 18 రోజులు కష్టపడి అంబేడ్కర్‌ సారథ్యంలో కమిటీ పూర్తి స్థాయి రాజ్యాంగాన్ని రూపొందించింది. అనేక మేథోమధనాల మధ్య భారత ప్రజల శ్రేయస్సు కోసం లిఖిత రాజ్యాంగాన్ని రచించారు. 1949 నవంబర్‌ 26న అప్పటి అసెంబ్లీ దీన్ని ఆమోదించింది. రెండు నెలలు తర్వాత 1950 జనవరి 26నభారతదేశ మ్నెదటి రాష్ట్రపతి డాక్టర్‌ రాజేంద్ర ప్రసాద్‌ జాతీయ జెండాను ఎగురవేసి దేశాన్ని సంపూర్ణ గణతంత్ర దేశంగా ప్రకటిం చారు. ఆరోజు నుంచి దేశంలో రాజ్యాంగం అమల్లోకి వచ్చింది.
రాజ్యాంగ దినోత్సవం
2015లో అంబేద్కర్‌ 125వ జయం తి సందర్భంగా నవంబర్‌ 26న రాజ్యాంగ దినో త్సవంగా జరపాలని భారత ప్రభుత్వం నిర్ణయిం చింది.ఈ మేరకు నవంబరు19న కేంద్ర ప్రభు త్వం అధికారిక ప్రకటన విడుదల చేసింది. అప్పటి నుంచి నవంబర్‌ 26న రాజ్యాంగ దినోత్స వాన్ని జరుపుకుంటున్నాం.
రాజ్యాంగ దినోత్సవం అంటే ఏంటీ?
రాజ్యాంగం అనగా ప్రభుత్వం యొక్క విధానం.ఈ రాజ్యాంగంలో చట్టాలు, ప్రభుత్వాలు నడుచుకునే విధానాలు,ఆదేశికసూత్రాలు, రాజ్యాం గపరమైన విధులు విధానాలూ పొందు పరచబడి వుంటాయి.ప్రతి దేశానికి ప్రభుత్వ మనేది సర్వ సాధారణం.ప్రతి ప్రభుత్వానికి రాజ్యాంగం అను నది అతి ముఖ్యమైంది.ప్రభుత్వం అనునది శరీర మైతే,రాజ్యాంగం అనునది ఆత్మ లాంటిది. ప్రభు త్వాలకు దిశానిర్దేశాలు చూపించేదే ఈ రాజ్యాం గం.
ఎందుకు జరుపుకొంటారు?
1949 నవంబర్‌ 26న రాజ్యాంగానికి ఆమోద ముద్ర పడినా…రాజ్యాంగ దినోత్సవం నిర్వహిం చలేదు. ఆ ఆనవాయితీ 2015లో మొదలైంది. ప్రతీ ఏటా నవంబర్‌ 26న రాజ్యాంగ దినోత్సవం జరుపుకోవాలని భారత ప్రభుత్వం 2015 నవంబర్‌ 19న గెజిట్‌ నోటిఫికేషన్‌ విడుదల చేసింది. సుదీర్ఘకాలం పరాయి పాలనలో మగ్గిన దేశం భారతదేశం. ఎందరో స్వాతంత్య్ర సమర యోధుల త్యాగ ఫలితాలతో 1947 ఆగస్టు 15న స్వతంత్ర భారత్‌గా అవతరించింది. ఆ తర్వాత ప్రతి స్వతంత్ర దేశానికి ఒక రాజ్యాంగం వుండా లి. రాజ్యాంగం అంటే దేశానికి, ప్రజలకు, ప్రభు త్వానికి కరదీపిక వంటిది.ఆ దీపస్తంభపు వెలుగు ల్లో సర్వసత్తాక సౌర్వభౌమాధికార దేశంగా ప్రగతివైపు అడుగులు వేయాలి.అందుకనే రాజ్యాం గానికి ఆధునిక ప్రజాస్వామ్య చరిత్రలో అంతటి విశిష్టమైన స్థానముంది. కోట్లాదిమంది ప్రజల ఆకాంక్షలకు అనుగుణంగా మనదేశం కంటే ముందు అనేకదేశాలు రాజ్యాంగాలను రచిం చాయి. అయితే భారత రాజ్యాంగ రచన ఒక సంక్లిష్టం.దీనికి కారణం..దేశంలో అనేక మతాలు, తెగలు, ఆదీవాసీలు,దళితులు, అణగా రిన, పీడనకుగురైన వర్గాలు తదితరులున్నారు.వీరి ఆకాంక్షలకు అనుగుణంగా రాజ్యాంగ రచన ఒక సవాల్‌లాంటిదే. ఈ నేపథ్యంలో భారత మొదటి రాష్ట్రపతి బాబు రాజేంద్రప్రసాద్‌ నేతృత్వంలోని రాజ్యాంగసభ డా.బాబాసాహెబ్‌ అంబేద్కర్‌ సారధిగా డ్రాఫ్టింగ్‌ కమిటీని ఏర్పాటైంది. రాజ్యాం గ రూపకర్త అంబేద్కర్‌ భిన్నత్వ సమ్మేళితమైన దేశానికి రాజ్యాంగాన్ని రూపొందించడంలో ఎంత గానో శ్రమించారు. రాజ్యాంగమంటే కేవలం ప్రభుత్వ విధివిధానాలు, శాసనసభల రూపకల్పనే కాదు కోట్లాది పీడిత ప్రజల ఆశయాలను ప్రతి బింభించాలన్నది ఆయన ప్రధానాశయం. ఆయన కృషి ఫలితంగానే ప్రపంచంలోనే కొత్తదైన రాజ్యాంగం రూపుదిద్దుకుంది. అందుకనే ప్రపం చంలోని అనేక దేశాల రాజ్యాంగాల కంటే భారత రాజ్యాంగం ఉన్నతవిలువలు కలిగిందంటూ మన్ననలు పొందింది. 1949 నవంబర్‌ 26న రాజ్యాంగాన్ని రాజ్యాంగ సభ ఆమోదించింది. జనవరి 26,1950 నుంచి రాజ్యాంగం అమలు లోకి వచ్చింది. నవంబర్‌ 26న రాజ్యాంగసభ రాజ్యాంగాన్ని ఆమోదించిన రోజు కనుకనే ఏటా ఈ రోజును రాజ్యాంగ దినోత్సవంగా నిర్వహి స్తున్నాం.భారత రాజ్యాంగం ద్వారా భారత దేశానికి గణతంత్ర ప్రతిపత్తి వచ్చింది. రాజ్యాం గాన్ని అమలుపరిచిన తరువాత స్వతంత్ర భారత దేశం సర్వసత్తాక,ప్రజాస్వామ్య, గణతంత్ర రాజ్యంగా అవతరించింది.ప్రతి సంవత్సరం ఆ రోజును గణతంత్ర దినంగా జరుపుకుంటారు. భారత ప్రభుత్వ నిర్మాణం ఎలా ఉండాలి, పరి పాలన ఎలా జరగాలి అనే విషయాలను రాజ్యాం గం నిర్దేశించింది. శాసన వ్యవస్థ, కార్యనిర్వాహక వ్యవస్థ, న్యాయ వ్యవస్థల ఏర్పాటు, ఆయా వ్యవస్థల అధికారాలు, బాధ్యతలు, వాటి మధ్య సమన్వయం ఎలా ఉండాలో కూడా నిర్దేశిస్తోంది.
రాజ్యాంగంపైనా దాడి!
కేంద్రంలో భారతీయ జనతా పార్టీ పాలన మొదలైనప్పటి నుంచి భారత రాజ్యాంగ హననం ప్రారంభమైంది.రాజ్యాంగంలోని ప్రాథ మిక అంశాలైన సమాఖ్య స్ఫూర్తి, లౌకిక, సామ్య వాద స్ఫూర్తితో పాటు అనేక అంశాలను మారు స్తూ రాజ్యాంగ మౌలిక సిద్ధాంతాలకు విఘాతం కలిగిస్తున్నది.బీజేపీ కేంద్రంలో అధికారంలోకి వచ్చిన కొత్తలో గణతంత్ర దినోత్సవం సందర్భం గా దిన పత్రికలకు విడుదల చేసిన రాజ్యాంగ పీఠిక చిత్రం ప్రకటనలో ‘లౌకిక,సామ్యవాద’ అనే పదాలను తొలగించింది.ఈఅంశమై పెద్ద ఎత్తున నిరసనలు వెల్లువెత్తాయి.ఈ నేపథ్యంలో ఆ పదాల కత్తిరింపును ఉపసంహరించుకున్నది. 2021, డిసెంబర్‌ 3న‘రాజ్యాంగ సవరణ-2021’ పేరిట రాజ్యాంగ పీఠికకు ముసాయిదా బిల్లును ప్రవేశ పెట్టారు. దీనిపైనా తీవ్ర నిరసనలు రావ డంతో పక్కనపెట్టింది.ఎస్‌ఆర్‌ బొమ్మై వర్సెస్‌ స్టేట్‌ ఆఫ్‌ కర్ణాటక వ్యాజ్యంలో తీర్పు చెప్తూ లౌకిక తత్వం భారత రాజ్యాంగంలో ఇమిడి ఉన్న అంతర్బా Ûగమని సర్వోన్నత న్యాయస్థానం తన ఉత్తర్వులో పేర్కొన్నది.దీన్నిబట్టి రాజ్యాంగ పీఠికలో ఉన్న పదాలను తొలగించడమంటే,రాజ్యాంగంపై దాడి గానే భావించాలి.
గోలక్‌నాథ్‌ వర్సెస్‌ పంజాబ్‌ ప్రభుత్వా నికి జరిగిన వ్యాజ్యంలో ‘రాజ్యాంగ మౌలిక స్వరూపం మార్చడం’ అనే అంశంపై సర్వోన్నత న్యాయస్థానం కీలక వ్యాఖ్యలు చేసింది. అప్పటి ప్రధాన న్యాయమూర్తి కోకా సుబ్బారావు రాజ్యాంగ సవరణకు పార్లమెంటుకు ఉన్న అధికారాల గురించి చెప్పిన అధికరణ-368కి ఉన్న స్థితిపై కీలక వ్యాఖ్య చేశారు. ‘రాజ్యాంగాన్ని సవరించే అధికారాన్ని అధికరణ-368 పార్లమెంట్‌కు దత్తం చేయలేదు. ఈ రకమైన అధికారాలు 245, 246, 248 అధికరణల నుంచి వచ్చాయని, ఆ అధికర ణలు పార్లమెంటుకు చట్టాలు చేసే అధికారానికే పరిమితమయ్యాయని తెలిపారు. అధికరణం 13 (2)లో చెప్పిన ప్రకారం..వాటిని చట్టాలుగానే భావించాలన్నారు.ఈఅధికరణం ప్రకారం రాజ్యం చేసే చట్టాలు రాజ్యాంగానికి అనుకూ లంగా ఉండాలి. ఆచట్టాలు రాజ్యాంగంతో పొందిక లేని మేరకు రద్దవుతాయి.ఈ తీర్పులో అత్యధిక న్యాయ మూర్తులు రాజ్యాంగ సవరణకు పార్లమెంట్‌కు పరిమిత అధికారాలే ఉన్నాయని పేర్కొన్నారు. కేరళకు చెందిన మఠాధిపతి కేశవానంద భారతి అప్పీలుపై జరిగిన విచారణలో రాజ్యాంగం అమల్లోకి వచ్చిన తర్వాత ‘రాజ్యాంగ మౌలిక స్వరూపం’ అనే పదం సర్వోన్నత న్యాయస్థానంలో అత్యధిక న్యాయమూర్తులు తొలిసారిగా పేర్కొ న్నారు.13 మంది సర్వోన్నత న్యాయమూర్తు ల్లో 9 మంది రాజ్యాంగ మౌలిక స్వరూపాన్ని మార్చే అధికారం పార్లమెంట్‌కు లేదన్నారు. ఈ ‘మౌలిక స్వరూపం’ అనే పదం రాజ్యాంగంలో ఎక్కడా లేకపోయినా, అంతర్లీనంగా ఉందనే అంశాన్ని మొదట 1973లో జరిగిన ఈ కేసులో సర్వోన్నత న్యాయస్థానం స్పష్టం చేసింది. అప్పటినుంచీ రాజ్యాంగానికి భాష్యం చెప్పడానికి, పార్లమెంటు చేసిన రాజ్యాంగ సవరణలను సమీక్షించే మధ్యవర్తిగానూ సర్వోన్నత న్యాయస్థానం కొనసాగుతున్నది.కానీ నేడు కేంద్ర,రాష్ట్ర ప్రభుత్వా లకు సంబంధిం చిన అంశాలన్నింటా జోక్యం చేసుకొని రాష్ట్రాల నడ్డి విరుస్తున్నది.జీఎస్టీ రూపం లో రాష్ట్రాల ప్రధాన ఆదాయ వనరును సొంతం చేసుకొని, ఇవ్వాల్సిన నిధులు తొక్కిపెట్టి, వాటిని తమ రాజకీ య ప్రయోజనాల కోసం వాడు కుంటున్నది.
జాతీయ అర్హత పరీక్ష (నీట్‌), ప్రణా ళికా సంఘంరద్దు జాతీయ అభివృద్ధి మం డలి రద్దు,వంటి అనేక రాజ్యాంగస్ఫూర్తికి విరుద్ధమైన చర్యలకు పాల్పడుతూ, రాష్ట్రాల అధికారాల్లోకి చొరబడి,తానే పెత్తనం చెలాయి స్తున్నది. కరోనా వల్ల ప్రజానీకం ఓపక్క అల్లాడు తుంటే,ఇదే అదనుగా అనేక రాజ్యాంగ వ్యతిరేక చట్టాలు చేసింది కేంద్ర ప్రభు త్వం.విద్యా సంస్కర ణలు,కార్మిక,విద్యుత్‌ సంస్కర ణల బిల్లు వంటివి ఇందుకు ఉదాహరణ. పాఠ్య పుస్తకాల నిండా మత అంశాలు చొప్పించి, లౌకిక వాదానికి గండి కొడుతున్నారు కేంద్ర పాలకులు. ముఖ్యంగా, జీఎస్టీతో పాటు,3వ్యవసాయ నల్లచట్టాలు చేయ డం రాష్ట్రాలహక్కులు హరించడంలో ప్రధాన మైంది. ఇక రాజ్యాంగంలో పొందుపరిచిన లౌకిక తత్వానికి వ్యతిరేకంగా, పౌరసత్వ సవరణ చట్టం ద్వారా దేశాన్ని మతరా జ్యంగా మార్చే ప్రయత్నం చేస్తున్నట్లు స్పష్టమవు తున్నది. రాజ్యాంగంలో పొందుపరిచిన ఆర్థిక, సామాజిక న్యాయాన్ని పూర్తిగా వదిలివేశారు. ఎక్కువ లాభాలతో నడిచే ఎల్‌ఐసీ, విశాఖ ఉక్కు వంటి అనేక సంస్థలను ప్రైవేటీకరించే చర్యలు చేపట్టారు. పన్నుల మోత ప్రజానీకానికి పెను భారంగా మారింది. కార్మికులు, పేదలు, బడుగు బలహీనవర్గాలు, అసంఘటిత రంగ కార్మికుల బతుకులు దుర్భ రంగా మారే స్థితి కల్పించింది కేంద్ర ప్రభుత్వం. భిన్నత్వంలో ఏకత్వం కలిగిన భారతదేశాన్ని ‘ఒకే జాతి, ఒకే భాష, ఒకే మతం’ అంటూ గుజరాతీ, మార్వాడీ సంస్కృతీ నిల యంగా మార్చే చర్యలు చేపట్టింది బీజేపీ ప్రభుత్వం. హిందీని బలవం తంగా రుద్దడంతో పాటు, ఏ రాష్ట్రంలోనూ ఆ రాష్ట్ర ప్రజల భాషలో న్యాయపాలనా వ్యవహా రాలు జరగకుండా అడ్డుపడి ఇంకా స్వాతంత్య్రం రానట్టుగా, బానిసత్వంలో ఉంచుతూ, ప్రజల ఆహారాన్ని కూడా నియంత్రించబూనడం వంటి చర్యలకు పూనుకున్నది.భిన్న సంస్కృతులు,భాషలు, ఆరాధనా పద్ధతులున్న భారత ఉపఖండంలో నిజమైన ఐక్యతాభావం పెంపొందాలంటే, రాజ్యా ంగస్ఫూర్తితో రాష్ట్రాల హక్కులు, ప్రత్యేకతలను గౌరవించే ప్రజాస్వామిక పాలన రావాల్సిన అవ సరం ఎంతైనా ఉన్నది.-(డాక్టర్‌ పట్టా వెంకటేశ్వర్లు/అనిసెట్టి సాయికుమార్‌)