పులి అడవి సంపన్నతకు ప్రతీక
పులి అడవి సంపన్నతకు ప్రతీక.నడకలో రాజసం.వేటలో గాంభీర్యం ప్రదర్శించే ఈజంతువు..ఆహార గొలుసులో అగ్రస్థానంలో ఉంటూ మిగతా జంతువులు,జీవుల జనాభాను పరోక్షంగా నియంత్రిస్తుంది. ప్రత్యక్షంగా ప్రాతినిధ్యం వహిస్తూ ఉంటుంది. పర్యావ రణాన్ని,జీవవైవిద్యాన్ని కాపాడుటంలో పులి పాత్ర కీలకమైనది.పులిలు ఉనికి అడవికి అందం,రక్ష.అడవిలో వాటి సంఖ్యను బట్టే పర్యావరణ సమతుల్యతను అంచనా వేయొచ్చు. పులులు అంతరించిపోతే వ్యవస్థ మొత్తం కుప్పకూలుతుంది. ఉదాహరణకు మారిషన్‌లో డోడోస్‌ పక్షులు అంతరించ పోవడంతో ఒక జాతి ఆకేసియా చెట్టు పునుత్పత్తి ఆగిపోయింది. ఒకజాతి అంతరించిపోయినప్పుడు,దాని ప్రభావం మరోదానిపై పడుతుంది.అందుకే పులులను రక్షించాల్సిన అవసరం ఏర్పడిరది. 2010లో రష్యాలోని సెయింట్‌ ఫీటర్స్‌ బర్గ్‌లో టైగర్‌ సమ్మిట్‌ జరిగింది.13దేశాల ప్రతినిధులు సదస్సుకు హజరయ్యారు.2022నాటికి పులుల జనాభాను రెట్టింపు చేయాలని నిర్ణయం తీసుకున్నారు. అప్పటి నుంచి పులులను రక్షించుకోవాల్సిన అవసరాన్ని చాటిచెప్పూతూ ఏటా జూలై 29న అంతర్జాతీయ పులుల దినోత్సవం నిర్వహిస్తున్నారు. పులిని,అటవీ ఆవరణ వ్యవస్థతో కలిపి రక్షించుకోవడం మానవ సమాజాల అవసరం.
ఎందుకు అంతరిస్తున్నాయంటే..
చెట్లను,దట్టమైన అడవులను నరికి పులుల ఆవాసాలను నాశనం చేయడం,పులుల చర్మం, గోర్లకోసం వేట,అక్రమ వ్యాపారం లాంటి ప్రధాన కారణాల వల్ల పులుల సంఖ్య క్రమంగా తగ్గుతోంది.భారతప్రభుత్వం 1973 ఏఫ్రిల్‌1న టైగర్‌ ప్రాజెక్టును చేపట్టి పులుల సంరక్షణకు చర్యలు తీసుకుంటోంది. ప్రపంచ వ్యాప్తంగా 3,820పులులు ఉంటే,ఇండి యాలోనే 2,967ఉన్నట్లు అంచనా.పులుల సంరక్షణ వాటి గణనకు సంబంధించి జాతీయ పులుల సంరక్షణ,సాధికారిక సంస్థ (ఎన్‌టీ ఎస్‌ఏ)నుప్రభ/త్వం 2005లో ఏర్పాటు చేసింది.ప్రతి నాలుగేండ్లకోసారి పులుల గణన చేపడతున్నారు.దేశంలో మధ్యప్రదేశ్‌ రాష్ట్రంలో అత్యధికంగా 526పులులు ఉన్నాయి. అందుకే అక్కడ 6టైగర్‌ రిజర్వులు ఏర్పాటు చేశారు. పులులు పెద్ద సంఖ్యలో చనిపోతుండటం ఆందోళన కలిగిస్తోంది. ఎన్‌టీఎస్‌ఏ తాజా లెక్కల ప్రకారం,,గత పదేండ్లలో 1,059 పులులు చనిపోయాయి. అనువైన ఆవాసాలు లేకపోవడం తదితర కారణాలవల్ల అవి బతక డం లేదు. పుట్టిన 15నెలల్లోనే 70శాతం వరకు చనిపో తున్నట్లు పులు అధ్యయనాలు చెబుతున్నాయి. దేశంలో 3000పులులు ఉన్నాయను కుంటే ఏటా 1500 పులులు పుడితే ప్రతి పదేండ్లకు పిల్లల సంఖ్య పదివేల నుంచి 15వేలకు పెరగాలి.కానీ వాస్తవ పరిస్థితి అలా లేదు. ఎన్‌టీఎస్‌ఏ లెక్కల ప్రకారం 2022నాటికి గరిష్టంగా 3925కు చేరుకుంది.దేశంలోని తొమ్మిది టైగర్‌ రిజర్వులతో 18వేల చదరపు కిలోమీర్ల విస్తీర్ణంలో ప్రారంభమైన ప్రాజెక్ట్‌ టైగర్‌ కార్యక్రమం..ప్రస్తుతం 53 పులుల అభయారణ్యాలతో 76వేల చదరపు కిలో మీటర్లలో విస్తరించింది.దేశం మొత్తం భూభాగంలో ఇది 2.3శాతంతో సమానం. మధ్యప్రదేశ్‌లో అత్యధికంగా 785పులులు ఉన్నాయి. కర్ణాటక(563),ఉత్తరాఖాండ్‌ (560), మహారాష్ట్ర(444),తర్వాతస్థానంలో ఉన్నాయి టైగర్‌ రిజర్వ్‌ల విషయంలో..260పులులుతో ఉత్తరాఖండ్‌లోని కార్బెట్‌ రిజర్వ్‌ మొదటి స్థానంలో ఉంది.తర్వాత స్థానాల్లో కర్ణాటకలోని బండీపుర్‌(150),నాగర్‌హోల్‌(141)మధ్యప్రదేశ్‌లోని బాంధవ్‌గడ్‌(135)నిలిచాయి. తెలంగాణలో 2018లో 26పులులు ఉండగా..2022నాటికి 21కి తగ్గాయి.ఇక్కడి అమ్రాబాద్‌ టైగర్‌ రిజర్వ్‌లో 12పులులు ఉన్నాయి.మొత్తం 16 వరకు పులులు ఈ అభయారణ్యాన్ని వినియో గించుకుంటున్నాయి.ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో 2018లో 48పులులు ఉండగా..2022నాటికి 63కు పెరిగాయి.ఇక్కడి నాగార్జునసాగర్‌,శ్రీశైలం టైగర్‌ రిజర్వ్‌లో 58పులులు ఉన్నట్లు అంచనా వేశారు.దాదాపు 62పులులు ఈ రిజర్వ్‌ను వినియోగించుకుంటున్నాయి.
పులుల చరిత్ర..
2010 సంవత్సరంలో రష్యాలోని సెయింట్‌ పీటర్స్‌ బర్గ్‌ టైగర్‌ సమ్మిట్‌లో గంభీరమైన జీవులపై అవగాహన కల్పించడానికి దోహ దపడిన రోజు. 2022 సంవత్సరం నాటికి ఆయా దేశాల్లో పులుల సంఖ్య రెట్టింపు చేయా లని నిర్ణయించాయి. అడవి పులుల సంఖ్య విపరీతంగా తగ్గుముఖం పడుతూ ఉండ టంతో..1970 సంవత్సరం నుండి పులులను సంరక్షించే ప్రయత్నాలు ఉన్నప్పటికీ, పులుల సంఖ్య వేగంగా తగ్గింది.ఈ నేపథ్యంలో 13 వేర్వేరు దేశాల ప్రభుత్వాలు 2022 నాటికి పులుల సంఖ్యను రెట్టింపు చేయాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకున్నాయి.దీనిని టిక్స్‌-2లక్ష్యం అని కూడా పిలుస్తారు.
పులుల ప్రాముఖ్యత..
పులుల సంఖ్య తగ్గడానికి వివిధ కారణాలను మనం గమనించొచ్చు.పులులను అక్రమంగా వేటాడటం,వాటి చర్మం,గోర్లతో అక్రమ వ్యాపారం వంటివి చేయడంవల్ల వాటి ఆవా సాలు కోల్పోతున్నాం. వాతావరణ మార్పులు మనిషి-జంతు సంరక్షణ,పర్యాటకం పెరగడం, పులుల పరిరక్షణకు నిధుల కొరత వంటివి పులుల సంఖ్య తగ్గడానికి ప్రధాన కారణాలని చెప్పొచ్చు.అందుకే పులుల సంఖ్యను పెంచేం దుకు,వాటి స్థిరమైన పరిరక్షణ స్థాపనకు క్షీణతకు కారణమయ్యే పరిస్థితులను పరిశీలిం చడానికి అంతర్జాతీయ పులుల దినోత్సవాన్ని జరుపుకుంటారు.
వన్యప్రాణుల సంరక్షణ..
వన్యప్రాణుల సంరక్షణ అనేది మనందరిది. వరల్డ్‌ వైల్డ్‌ లైఫ్‌ ఫౌండేషన్‌ ప్రకారం 2020 నాటికి ప్రపంచంలో ఉన్నది కేవలం 3,900 పులులే. వాటిలో సుమారు 70శాతం మన భారతదేశంలోనే ఉన్నాయి. మరో మంచి విషయమేమిటంటే..ఇండియా,నేపాల్‌ చైనా, భూటాన్‌, రష్యాలో పులుల సంఖ్య క్రమంగా పెరుగుతోంది. అయినా కూడా వాటి సంఖ్య చాలా తక్కువనే చెప్పొచ్చు.
జాతీయ జంతువు పులి..
మన దేశ జాతీయ జంతువు పులి.. రాచఠీవికి పెట్టింది పేరు. పులి అనేది ఎప్పుడూ శత్రువు ముందు తల వంచదు. దాని అడుగులు ఎల్లప్పుడూ ముందుకు పడతాయే తప్ప.. వెనక్కి వెళ్లవు. అది ప్రాణాలను లెక్క చేయదు. అందుకే అడవుల్లో పులి స్థానం సుస్థిరం. పులులు పుట్టాక.. అవి ఎక్కువ కాలం తమ తల్లిదండ్రులపై ఆధారపడవు. తమ కాళ్లపై తాము నిలబడటానికి ఇష్టపడతాయి. రెండేళ్లు కాగానే అవి విడిగా వెళ్లిపోతాయి.మగ పులు లకు సెక్సువల్‌ మెచ్యూరిటీ వస్తుంది.ఆడపులు లకు నాలుగేళ్ల తర్వాత అది వస్తుంది.బాగా పెరిగిన పులి ఒక్కొక్కటి 140నుండి300 కిలో ల బరువు ఉంటుంది. ఆడపులి ఒకేసారి 35 కిలోల ఆహారాన్ని తినగలదు.
20 ఏళ్ల వరకు..
పులులు పుట్టినప్పటి నుండి 15 నుండి 20 సంవత్సరాలు జీవిస్తాయి.మరో ఆశ్చర్యకరమైన విషయమేమిటంటే..పులులు పుట్టిన సమయం లో వాటికి కళ్లు కనబడవట.తమ తల్లి నుండి వచ్చే వాసనను బట్టి తల్లిని ఫాలో అవుతాయి. పులి పిల్లల్లో సగం ఆకలితో చని పోతాయట. లేదా చలికి తట్టుకోలేక చని పోతాయి.పుట్టిన రెండేళ్లలో ఇలా చాలా పిల్లలు చనిపోతాయి. ఔఔఖీ లెక్కల ప్రకారం..చాలా పులులు పిల్లలు గా ఉన్నప్పుడే చనిపోతున్నాయి. పులులు గంట కు 65కిలోమీటర్లు వేగంతో పరు గెత్తుతాయి. అంతేకాదు రాత్రి వేళ మనుషుల కంటే పులు లు ఆరు రెట్లు బాగా చూడగలవు. అవి పగటి వేళ కంటే రాత్రివేళ బాగా వేటా డగలవు. అలాగని పగటి పూట వేటను మిస్‌ చేసుకోవు.
ఒకేరకమైన చారలుండవు..
ప్రతి ఒక్క పులికి చారలు అనేవి వేర్వేరుగా ఉంటాయి. మనషుల్లో ఏ రకంగా ఇద్దరికీ వేలి ముద్రలు అనేవి వేర్వురుగా ఉండవో..అలాగే ఏరెండు పులులకు కూడా ఒకేరకమైన చారలు ఉండవట. టైగర్లు అందరి కంటే వేగంగా ఈత కొట్టగలవు.ఆహారం కోసం ఎంత దూర మైనా ఈదుకుంటూ వెళ్తాయట. బెంగాల్‌ సుం దర్‌ బన్స్‌ అడవుల్లో చాలా పులులు..ఈదుతూ వెళ్లడాన్ని పర్యాటకులు చూసి ఆనందిస్తుం టారు. అంతేకాదు పులులకు నీటిలో ఆడు కోవడం అంటే చాలా ఇష్టమట. పులి ఉమ్ములో యాంటీసెప్టిక్‌ గుణాలు ఉంటా యట.అందుకే పులులకు గాయాలైనప్పుడు అవి తమ నాలుక తో గాయాన్ని రుద్దుకుంటాయి. దానివల్లే ఆగా యం మానిపోతుందట.
పులులను ఎలా లెక్కిస్తారు..
1913లో ప్రపంచంలో లక్ష పులులు ఉండగా, ఇప్పుడు వాటి సంఖ్య 3200లోపే ఉండటం పరిస్థితి ఏమేరకు దాపురించిందో ఇట్టే అర్థం చేసుకోవచ్చు.ఈవందేళ్లలో 90శాతంకుపైగా పులులు అంతరించిపోయాయి.విచక్షణ రహితంగా పులులను వేటాడటంతో పాటు అడవుల నరికివేత,ఆహార లభ్యత తగ్గడమే అవి అంతరించి పోవడానికి కారణమని వన్యప్రా ణుల నిపుణులు చెబుతున్నారు.2010లో ప్రపంచ వ్యాప్తంగా 3200 పులులు ఉండగా, 2020 ఏడాది నాటికి ఆ సంఖ్య 3900కి చేరింది.పులుల జనాభాలో పెరుగుదల సుమారు 22శాతం ఉందని గణాంకాల ద్వారా తెలుస్తోంది. అయితే ప్రపంచంలో 690 పులులు పెరుగగా,ఒక్క భారత్‌ లోనే వాటి సంఖ్య 500 పెరగడం విశేషం. ప్రపంచంకెల్లా ఎక్కువ పులులు ఉన్న దేశం మనదేశమే.
వన్య ప్రాణుల గణాంక ఎలా జరుగుతుంది..?
వన్యప్రాణుల గణాంక సేకరణ దేశంలోని అన్ని అటవీ ప్రాంతాల్లో జరుగుతుంది. అటవీ సిబ్బంది రోజూ సుమారు నాలుగైదు కిలో మీటర్లు నడుచుకుంటూ వెళ్లి పులులతో పాటు ఇతర వన్యప్రాణుల ఆధారాలను అన్వేషిస్తారు.
ఐదు పద్దతుల్లో వీటి గణాంకాల సేకరణ
భారత్‌లో నాలుగేళ్లకోసారి పులులను లెక్కి స్తుంటారు. సుమారు ఐదు లక్షల చదరపు కిలోమీటర్ల విస్తీర్ణంలో ఈ గణన సాగుతుంది. ఐదు పద్దతుల్లో వీటి గణాంకాల సేకరణ జరుగు తుంది.అటవీ సిబ్బంది నడిచే మార్గం లో వన్యప్రాణులు కనిపిస్తే వెంటనే వాటి గుర్తు లతో పాటు ఏ ప్రదేశంలో ఎంత సమయానికి కనిపించాయనే వివరాలను నమోదు చేసుకుం టారు. పగ్‌ మార్క్‌ విధానంలో సిబ్బంది అడవిలో నడుచుకుంటూ పులుల పాదముద్ర లను గుర్తిస్తారు.పులి పాదముద్రను బట్టి వయ సు నిర్దారిస్తారు.మొదటగా ఒక గాజుపలకపై స్కెచ్‌ పెన్‌ తో పాదముద్ర ఆకారాన్ని గీస్తారు. తర్వాత గాజుపలకపై తెల్లటి కాగితాన్ని ఉంచి ఆకారాన్ని దానిపై పడేలా చూస్తారు. నేలపై పాదముద్ర చుట్టూ ఓ రింగ్ను ఏర్పాటు చేసి పాదముద్రపై చాక్‌ పౌడర్‌ చల్లుతారు.ఆ తర్వా త రింగ్‌ అంతా ప్లాస్టర్‌ ఆఫ్‌ ప్యారిస్‌ మిశ్రమా న్ని వేస్తారు. దాదాపు ఓ20 నిమిషాల తర్వాత ఆ మిశ్రమం గడ్డకట్టి పాదముద్ర అచ్చులా ఏర్పడుతుంది. పాదముద్రలు ఏ ప్రాంతంలో, ఏ సమయంలో గుర్తించినది నమోదు చేసు కుంటారు. పాద ముద్ర ఎన్ని సెంటీమీటర్ల మేర ఉందనేదాన్ని బట్టి పులి వయసును నిర్ణయిస్తారు. అడవుల్లో కనిపించే పులుల మలాన్ని సేకరించి,సిలికాన్‌ జెల్‌ ఉన్న డబ్బాలో పెట్టి హైదరాబాద్‌లోని సెంటర్‌ ఫర్‌ సెల్యులార్‌ అండ్‌ మాలిక్యులర్‌ బయోలజీ (సీసీఎంబీ)కి పంపిస్తారు. అక్కడ డీఎన్‌ఏ పరీక్షలు నిర్వహిం చి పులుల సంఖ్యతోపాటు వాటి ఆరోగ్య పరిస్థితిని గుర్తిస్తారు. ఇక అడవి జంతువులకు చెట్లకు, రాళ్లకు వాటి పాదాలను, శరీరాన్ని రుద్దుకుం టాయి.గోళ్లు పెరిగినప్పుడు వాటిని తగ్గించుకునేందుకు శరీరంపై దురదను పోగొ ట్టుకునేందుకు ఇలా చేస్తుంటాయని, అప్పుడు వాటి వెంట్రుకలు,గోళ్లు ఊడిపోతుం టాయని అధికారులు చెబుతున్నారు. అటవీ సిబ్బంది చెట్లు,రాళ్లపై పడ్డ గాట్లను పరిశీలించి అక్కడ సంచరించిన జంతువు ఏదో గుర్తించ గలుగు తారు.సేకరించిన వెంట్రుకలు,గోళ్లకు డీఎన్‌ఏ పరీక్ష చేసి ఆ జంతువు ఏదన్నది నిర్ధారిస్తారు.
గిన్నిస్‌రికార్డులకు ఎక్కిన భారత పులుల గణన
భారతదేశంలో పులుల లెక్కింపు విధానం గత ఏడాది కొత్త గిన్నిస్‌ రికార్డ్‌ స్నష్టించింది. కెమె రాల సహాయంతో వన్యప్రాణి గణన ఇంత పెద్ద ఎత్తున ఇంకెక్కడా లేకపోవడంతో ‘గిన్నిస్‌ బుక్‌ ఆఫ్‌ వరల్డ్‌ రికార్డస్‌’కు ఎక్కింది.
పులుల గురించి 10 ఆసక్తికర వాస్తవాలు
పులి గట్టిగా గాండ్రిస్తే ఆశబ్దం 3కిలోమీటర్ల పరిధి వరకు వినిపిస్తుంది.ఏ రెండు పులుల శరీరంపై ఒకరకమైన చారలు ఉండవు. గతం లో ఎనిమిది పులి ఉపజాతులు ఉండేవి. కానీ ప్రస్తుతం మూడు మాత్రమే ఉన్నాయి. పులులు ఒంటరిగా జీవించేందుకే ఇష్టపడతాయి. విశాలమైన ప్రాంతాల్లోనే నివసిస్తాయి. పులి గరిష్టంగా గంటకు 65కి.మీ. వేగంతో పరుగెత్తగలదు ఇవి మంచి స్విమ్మర్స్‌. నీటిలో బాగా ఈద గలవు.ఆరోగ్యవంతమైన పులి గరి ష్టంగా 363 కేజీల వరకు బరువు పెరుగు తుంది.ఒత్తిడిలో ఉన్నప్పుడు పులులు చెట్లపైకి ఎక్కుతాయి.అప్పుడే పుట్టిన పులి పిల్లలకు కళ్లు కనిపించవు.6-8 నెలల తర్వాతే పూర్తి స్థాయిలో చూడగలవు.(జూలై 29న అంతర్జాతీయ పులుల దినోత్సవం సందర్భంగా..)- ఎసికె.శ్రీహరి